Page 55 of 540
PDF/HTML Page 64 of 549
single page version
pakaḍatān - em na līdhun kemake paryāyane pakaḍī shakato nathī agnānī, ethī bhagavān amr̥utachandrāchārya
(ahīnyān em līdhun ke) paryāyabuddhivāḷānī draṣhṭi, e asamānajātīy pudgal (sharīr) upar jāy chhe,
ene e dekhī shake, mānī shake, jāṇī shake (chhe). āhā... hā...! nahīntar, paryāy buddhimān to - dravya-
guṇathī utpanna thayelī paryāy em āvyun ne...! ane ā to (paryāyabuddhivāḷāne) asamānajātīyane
mithyātvamān nākhe chhe. paryāyabuddhimān nahīn... shun kahyun? samajāṇun? rāte kahyun hatun ke paryāy ek samayanī
chhe ene (e jīv) pakaḍī shake nahīn, ethī paryāyadraṣhṭivāḷānī draṣhṭi sharīr - asamānajātīy
(dravyaparyāy) upar jāy chhe. ethī ene paryāyabuddhivāḷāne, paryāyanī draṣhṭi chhe em na letān,
paryāyabuddhivāḷāne asamānajātīy (dravyaparyāy) eṭale sharīranī draṣhṭi chhe em līdhun chhe, āhā... hā!
samajāy chhe kāī? amr̥utachandrāchārya (ṭīkākār), emān emanī bhūl kāḍhavī ke emaṇe ām kem na
kahyun! āhā...! nahīntar paryāy (enī chhe) pāṭh to evo līdho pahelī gāthāmān (‘gney adhikār’
ṭīkā gāthā-93
anant guṇano ādhār te dravya eṭale guṇātmak (chhe.) e dravya-guṇ (kahyā) ane paryāy beyathī
utpanna thayelī (kahyun) e to potānī paryāy, potāthī- dravya-guṇathī (utpanna) thayelī chhe. to
(ahīnyān) paryāyadraṣhṭi (vāḷā jīvane) paryāyadraṣhṭi na letān asamānajātīy (dravyaparyāy) hovā chhatān
- sharīr (upar draṣhṭi chhe, dehādhyās chhe) līdhun e yathārthapaṇe līdhun chhe, āhā... hā! kemake agnānī
paryāyadraṣhṭi- agnānī paṇ ek samayanī paryāy pakaḍī shakato nathī. ethī ahīn paryāyathī lambāīne
sharīr upar enī draṣhṭi jāy chhe. āhā... hā... hā! samajāy chhe kāī?
bhāī! nahīntar dravyaparyāy vyañjan paryāy chhe. kevaḷīnī jyān vāt līdhī chhe (pravachanasār’ gāthā-80)
kahevāmān emano (amr̥utachandrāchāryano) āshay ā chhe ke bhāī! jene dravyasvabhāv- trikāḷīnī draṣhṭi
nathī gnāyakadhruvasvarūp prabhu, paramānandanī mūrti, nityānand paramasvabhāvabhāv, enī jene draṣhṭi nathī
enī draṣhṭi sharīr upar jāy chhe. āhā... hā! samajāṇun kāī? je potānī jāt nathī evun ā jaḍ
(sharīr), enī jāt ātmānī jāt (karatān) bījī jāt chhe, āhā... hā! “jeo
jīvapudgalasvarūp asamānajātīy dravyaparyāy’ ene (asamānajātīyane) dravyaparyāy kīdhī. olāmān
(gāthā-93mān) guṇātmak dravyaparyāy kahī hatī. ‘dravya’ ene kahīe ke sāmānya - visheṣh, guṇ ane
paryāyano piṇḍ te ‘dravya’ (chhe). guṇ ene kahīe ke - je anant
Page 56 of 540
PDF/HTML Page 65 of 549
single page version
guṇaparyāy (paṇ) chhe. paryāyanā be prakār chhe. āhā... hā! ek samānajātīy dravyaparyāy, ek
asamānajātīy dravyaparyāy (chhe). tyā samānajātīy (dravyaparyāy) mān prashna thayo uṭhayo hato ne...!
paṇḍit (jī) no...! ke tyān ātmā ane ātmā kem na līdho? samānajātīy (dravyaparyāy
samajāvavā) mān pudgalane līdhā. to (kahevāmān āve chhe ke) ātmā, ātmāno ekarūp skandh nathī.
paramāṇumān paṇ nathī. (chhatān) paramāṇu (ekarūp) skandh kahevāy chhe. sharīrādi piṇḍ, skandh (chhe) to
ene ātmā ane sharīr (sāthe dekhātā hovāthī) asamān jātīy dravyaparyāy līdhī. ane
samānajātīyamān paramāṇunā piṇḍanī dravyaparyāy līdhī. paramāṇunā skandhanī avasthāne (samānajātīy)
dravya-paryāy līdhī. guṇaparyāy to pachhī (līdhī chhe) svabhāvik guṇaparyāy ane vibhāvik guṇaparyāy
e to agurulaghuguṇanī (paryāy) te svabhāvaparyāy (kīdhī) ne gnānādik ane rūpādik (guṇanān)
pariṇamanamān nimitta thatān hīnādhik avasthā thāy chhe ane nimittapaṇāmān karma chhe e dashāmān
vibhāvaguṇaparyāy kīdhī. e vibhāvaguṇaparyāy (chhe). āhā...! ahīnyān bhagavān amr̥utachandrāchārye ām
upāḍayun. kem? ke e paryāyabuddhivāḷo trikāḷī svabhāvane to joto nathī paṇ enā guṇane (paṇ)
joto nathī ane tenī ek samayanī paryāyane (te) pakaḍī shakato nathī. oho...ho...ho! shun shāstranī
gambhīratā (chhe)! digambar santonī shailī! gajab vāt chhe!! enā jyān ūṇḍān peṭ jovā jaīe tyān to
em lāge oho... ho... ho! (amāp, amāp, amāp tattva chhe)!
phakarānī sharūātmān kahe chhe) “asaṅkīrṇa dravya – guṇ–paryoyo vaḍe susthit (chhe) evā bhagavān
ātmānā svabhāv evā ātmānā svabhāv - dravya, guṇane paryāy chhe kharī! paṇ eno je
trikāḷīsvabhāv je bhagavān pūrṇānand, dhruv, gnāyakabhāv enī ene (agnānīne) sambhāvanāno abhāv
chhe. (shun) kīdhun sakaḷ gnānano, guṇ - vidyā eno agnānīne abhāv chhe. samajāy chhe kāī?
pote chhe em māne chhe, enī (sharīranī) kriyā thāy e potānī māne chhe. lokonā manuṣhyavyavahāramān
e to kriyā leshe. shun kīdhun? ātmavyavahāramān enī (jīvanī) paryāy, ane manuṣhyavyavahāramān (hun)
manuṣhya chhun, dev chhun em leshe. manuṣhya vyavahāramān - e chhun e to ṭhīk! (paṇ) e chhun emān rāg-
dveṣhanā pariṇām (je) karyā chhe temān te kriyāne (potāne) ekapaṇe māne chhe. chhātīe (vaḷagyān chhe)
āh... hā!
upar jāy chhe. ane te sharīr mārun chhun evī je buddhi te ‘sakaḷ avidyāonun mūḷ chhe! mahāmithyātva
ane agnānanun e mūḷ chhe. āhā.. hā! samajāy chhe kāī?
Page 57 of 540
PDF/HTML Page 66 of 549
single page version
e yathokat svabhāv dravyano chhe (shabdano āshay chhe). shun kahyun e?
ātmasvabhāvano anubhav ‘karavāne napunsak hovāthī” āhā...hā..! e asamānajātīy (dravyaparyāy)
upar draṣhṭi paḍīne e (ja) mārun svarūp chhe. em mānīne avidyānun mūḷ je chhe. e ātmasvabhāv je
kahyo - ke dravya-guṇ - paryāy enā kīdhā paṇ (je) dravya-guṇ-paryāyano piṇḍ - ākho - akhaṇḍ
(chhe) evā je dravyasvabhāvanī vāt karī hatī. yathokat (eṭale) yathā ukat (arthāt) yarthāth kahyun.
“ātmasvabhāvanī sambhāvanā” - evo je ātmasvabhāv (kahyo hato) - anantaguṇanī
anantīparyāyanun ekarūp te dravyasvabhāv ātmasvabhāv te vastu (chhe). enī sambhāvanā (eṭale)
anubhav. sambhāvanānā ghaṇā artha (phūṭanoṭamān) karyā chhe. sañchetan; anubhav; mānyatā; ādar.
svabhāvanī mānyatā - e vastunā svabhāvanun sañchetan, jāgr̥ut emān, teno anubhav karavo, ene
potānun mānavun - em karavāne ‘nupunsak” chhe, kahe chhe. āhā.. hā! are, vīrya je chhe enun
asamānajātīy ne paryāyabuddhimān tyān jatān (e vīrya tyān rokī dīdhun chhe) ne ene potānun chhe avī
mānyatā (mān rokāī gayo chhe) e napunsak chhe. e vīrya tyān rokayun chhe. e rokelun vīrya te vāstavik
vīrya nathī. āhā... hā! e napunsakatā chhe. bhāī! (shrotāḥ) e mahinānā upavās kare ne! (uttaraḥ)
e game e kare ne... dhandhā! chhoḍīne beṭhā kalakattā māṭe thaī gayun! eno dākhalo daīe! (bahāranā
kriyākāṇḍ karyā) paṇ andaramān... (yathārtha pariṇaman thavun joīe), yathokat dravyasvabhāvanī (paryāy) -
anubhavanī (paryāy) karavāne asamartha (hovāthī)
anubhav karo kaho (ekārtha chhe). ‘sañchetan’ eṭale jevun ātmadravya chhe tevun chetavun (kaho) ke
anubhav kaho ke mānyatā kaho ke ātmasvabhāvano anubhav kaho (e sarva ekārtha chhe). e anubhav
karavāne
samatol raheshe ke nahīn? samājane ā (vāt) besashe ke nahīn? (munio to vītarāgīsvarūp chhe!)
bāpu! mārag ā chhe bhāī! (mān ke na mān bhagavān chho!)
dravyasvabhāvane avalambīne, dravya-trikāḷī- gnāyakano anubhav kare te marad chhe (marda chhe). te mardanun vīrya
chhe. e ātmānun vīrya
Page 58 of 540
PDF/HTML Page 67 of 549
single page version
āmān (gnānakāṇḍamān) āvavun (kaṭhaṇ paḍe chhe lokone paṇ) ā to param satya chhe prabhu! jagat hāre
meḷ na khāy ethī kāī (satya) asatya thaī na jāy! (ā vastusvarūp) param satya prabhu! āvo
je bhagavān ātmasvabhāv - chhe bhale ātmā dravyaguṇaparyāyasvarūp - paṇe e dravyasvabhāv chhe
(akhaṇḍ, abhed) eno je anubhav karavo joīe, e anubhav karavāne e (agnānī) napunsak chhe
ane manuṣhya - dehādi upar lakṣha karīne teno anubhav karavāne udār chhe e napunsak chhe. āhā... ha!
āvī vātun chhe! oho... ho! digambar santo (e) gajab kām karyān chhe!! kevaḷīnā (virah), kevaḷīne
bhulāvī dye! pāñchamā ārāmān kevaḷī nathī ene bhulāvī dye evun kām santoe karyun chhe! āhā... hā!
evī vāt (bīje) kyān chhe? prabhu!
ja baḷ dhāraṇ kare chhe) olun āvyun ne...! (‘samayasār’ gāthā-1pa6) “vidvajajano bhūtārtha tajī
vyavahāramān vartan kare, paṇ karmakṣhayanun vidhān to paramārtha-āshrit santane” - tyān em kahyun (keḥ)
vidvāno nishchay chhoḍīne, vyavahāramān varte chhe. (ane) ‘niyamasāramān’ shlok-98 chhe e gāthā-41no
chhe. (temān kahe chhe ke e ātmasvabhāv āgaḷ vidvānono samudāy ḍhaḷī paḍe chhe). shun kahyun?
(‘niyamasār’) 41mī gāthāmān em kīdhun chhe kṣhāyikabhāv paṇ jīvamān nathī. (shrotāḥ) trikāḷī
jīvamān nathī....! (uttaraḥ) hā, ethī e gāthāmān ām nākhyun (chhe). olakaḷash - 98 (mān kahyun ke)
jenāmān kṣhāyikabhāv nathī (evo) ātmasvabhāv jo! āhā... hā! ātma dravyasvabhāvamān udayabhāv
to nathī, upasham to nathī, kṣhayopasham to nathī, paṇ kṣhāyikabhāv nathī. (e chār bhāv rahit) je
ātmadravyasvabhāv (chhe). ene vidvāno pañchamagatinī prāpti māṭe (e) pañcham bhāvane smare chhe. āne
vidvān kīdhā.. . hen! āhā... hā! olāmān (‘samayasār’ gāthā- 1pa6mān vidvān ene kīdhā (keḥ)
shāstrabuddhimān rachyā-pachyā rahyā - vyavahāramān rachyāpachyā rahyā (ane) nishchay paḍayo rahyo. (eṭale
ke ātmāno anubhav karyo nahīn mātra shāstrabhyās karyo). (shrotāḥ) be jātanā vidvān kahyā...!
(uttaraḥ) be jātanā (kahyā). chhe ne...? niyamasāramān! olun to āpaṇe āvī gayun chhe ‘samayasār’
mān vyavahār abhūtārtha chhe. (ahīnyān) ā to (‘niyamasār’) 41mī (gāthā) chhe ne...! (temān)
mūḷ to kahevun chhe ke kṣhāyikabhāv ātmāmān nathī!! tethī em kahyun (‘niyamasār’ shlokārtha-pa8.)
‘gnān, darshan, chāritra, tap ane vīryarūp) pāñch āchārothī yukta ane kāī paṇ parigrahaprapañchathī
sarvathā rahit evā vidvāno pūjanīy pañchamagatine prāpta karavā māṭe - e (pūrṇa) sādhya līdhun ane
dhyey
e pañchamagatine māṭe, vidvāno āvā pañcham bhāvane yād (smaraṇ) kare chhe. pañchamabhāvane anubhave chhe.
kāraṇ ke uparamān (ṭīkāmān) kahī gayāe...! ‘chār bhāvo āvaraṇasanyukta’ chhe. (kṣhāyikādi) chār
bhāvo āvaraṇasanyukta chhe. em kahyun chhe. (āvaraṇ) sanyukta (kahyun) eṭale kṣhāyik (bhāv) mān paṇ
karmanā abhāvanī apekṣhā āve chhe ne...! pañchamabhāv - svabhāvabhāv chhe ene koī apekṣhā ja chhe nahīn
(e to nirapekṣha bhāv chhe) evo
Page 59 of 540
PDF/HTML Page 68 of 549
single page version
hā! jene karmanā (sadbhāvanā) nimittanī ke abhāvanā nimittanī paṇ apekṣhā nathī. kṣhāyikabhāvamān
to nimittanā (karmanā) abhāvanī apekṣhā nathī. kṣhāyikabhāvamānto nimittanā (karmanā) abhāvanī
apekṣhā āvī. ahīnyān kevun chhe to ī ke ek kor vidvajajano - vidvāno nishchayane chhoḍīne, vyavahāramān
varte chhe te mithyādraṣhṭi chhe ane (bījī kor) vidvāno pañchamagati māṭe pañcham bhāv - je dhruv (bhāv)
ne anubhave chhe te vidvān sāchā chhe. āhā... hā! āvī vātun (tattvanī) chhe! ā vāt) bese bāpu
ho! e to ātmā chhe ne nāth! ātmā andar! eṭale na samajāy em e vāt na levī. e āḍ
na nākhavī emān... āhā... hā!
chhe! bāpu! e moṭap tārī kevaḍī chhe ene kāḷ naḍato nathī bhāī! jemān kṣhāyikabhāv nathī pachhī kyo
prashna levo chhe tāre! āhā... hā.. hā! param amr̥utano sāgar! andar pūraṇ bharyo paḍayo (dhruv) chhe!
atīndriy guṇano sāgar, pūraṇ... pūraṇ... pūraṇ... anādithī pūraṇ e prabhu anādithī pūraṇ ja chhe!!
jene āvaraṇ nathī, jenāmān ochhap nathī, jemān viparītatā nathī. (vaḷī) nirāvaraṇ chhe, aviparīt
chhe ane pūraṇ chhe. āhā... hā! evo je dravyasvabhāv (chhe). ahīnyān yathokat ātmasvabhāv kīdho chhe
ne...! ātmasvabhāv to pahelo e gaṇyo hato ke vistārasāmānyasamudāy ane āyatasāmānya-
samudāy-paṇ vastu shun chhe, e badhun thaīne dravya chhe e. dravya upar draṣhṭi nākh, bhale vistār sāmānya
samadāy - anant guṇo chhe, āyatasāmānyasamudāy - anantaparyāyo chhe, paṇ enun guṇonun rūp to dhruv
(ekarūp) chhe! (āhā.. hā! evo je dhrav ātmā je kīdho hato (teno āshray kar) em kahīne
(sadguru chetave chhe). prabhu, tane ā avatār manuṣhyanā maḷyā bhāī! (āmān svano āshray nahīn kar
to) ā (manuṣhyabhav) khovāī jashe! tyān kyān jaīsh bhāī! āhā...! tāro patto nahīn lāge
bāpā! (ā vāt) duniyāmān kaṭhaṇ paḍe! duniyā bījī na māne, ekānt kahe, to paṇ chhoḍī de haṭh
(ane ā vāt svīkār ne bījun badhun chhoḍīne ek svadravyano āshray kar!) ekalo dravyasvabhāv
(grahaṇ kar.) e puṇyathī dharma thāy e bhale kahe. (e to agnānīo kahyā kare!)
chhe (to) dravya je ‘gney’ pūrun (pūrṇa) chhe, e to anantaguṇ ne anantīparyāyanun - beyanun ekarūp te
dravya chhe. (e svadravyane gney banāvo). ‘evo je yathokat ātmasvabhāv” kahyo hato te (svagney
chhe). hindīmān? hindī karatān gujarātīmān spaṣhṭa (bhāv) āve, kāle eṭalun badhun spaṣhṭa nahotun āvyun
bhāṣhāpher chhe ne..! eṭale... āhā... hā!
Page 60 of 540
PDF/HTML Page 69 of 549
single page version
je ātmasvabhāv (chhe). tenī ‘sambhāvanā’ (eṭale) chetavun - jāṇavun, teno anubhav karavo, tene
mānavun (teno ādar-satkār karavo) ‘evun karavāne’ jenī draṣhṭi paryāyabuddhine asamānajātīy
(dravyaparyāy-sharīr) upar chhe e ‘napunsak hovāthī’ āhā... hā! āchāryo to! (āvun karuṇājanak
kahī shake!) āhā.. hā.. hā!
dekhanāro dekhāy (dekhavānī paryāy) dekhe chhe temān chhe, jāṇanāro jāṇanāramān chhe. jāṇanāro dehane jāṇe
chhe temān e nathī!! āhā... hā! āvun ākarun (kām) chhe! lokone ākarun paḍe! abhyās nahīn, ane
ek bījī rīte sampradāy chalāvyā. āvun mūḷatattva hatun e rahī gayun! vītarāg sarvagna emān digambar
munioe to gajab kām karyān bāpā!! kevaḷīnā virahamān, kevaḷagnān prāpta kem thāy? eno upāy
batāvyo chhe, (vītarāgī karuṇāthī kahe chhe) tane kevaḷagnān kem thāy? kevaḷī bhagavān nathī atyāre
ahīnyān (ā kṣhetre) (paṇ), prabhu! dravyasvabhāv kīdho ne tane! e vistārasāmānyasamudāy dravya;
āyatasāmānyasamudāy dravya-e be thaīne ek ja chhe ho! be dravya nathī. (teno āshray le). evo je
dravyasvabhāv (tenī)
tethī tene napunsak kahevāmān āvyo chhe. āhā... hā!
vīrya kīdhun! prabhu! āhā.. hā! thoḍāmān ghaṇun santoe to (kahyun chhe) hajī to hajār varṣha pahelān
(munirāj) thayā tenī ā vāt chhe. ṭīkā enī chhe. bhagavāne (mahāvīr bhagavānane) to pachīso varṣha
thayān, bhagavān mokṣha padhāryān (tene) pachīso varṣha thayān. ā to, hajār varṣha (pahelān) thayā sant
mahāmuni! (ā) bharatakṣhetramān vicharatā hatā! e amr̥utachandrāchārya prabhu! em kahe chhe prabhu! tane
ātmadravya to batāvyun (gāthā) 93mān. e dravyanā svabhāvano anubhav karavāne napunsak - eno
anubhav karavāne nālāyak - (evā mūḍhe) asamānajātiy (dravyaparyāy) eṭale sharīr emān tārun
baḷ tyān joḍī dīdhun eṇe! āhā.. hā! e ek māravāḍī āvyo’ to ne..! e māravāḍī paṇḍit hato,
kāī bese nahīn vāt. e em kahe keḥ manuṣhyabhav hoy to kevaḷagnān thāy, bījā bhavamān thāy chhe kyāy?
chār gatimān? manuṣhyabhav hoy to kevaḷagnān thāy to manuṣhyabhav sādhan chhe ne? are! prabhu, tun shun
kahe chhe ā! (shrotāḥ) manuṣhyabhavamān sukhethī prāpta thāy..! (uttaraḥ) svabhāv (grahaṇ karatān) eno
abhāv thaī jāy chhe, eno abhāv karavo paḍato nathī. dravyasvabhāv āvo je chhe
sāmānyavistārasamudāy (guṇonun ekarūp) dravya-eno draṣhṭimān ne anubhav karatān asamānajātīy
(sharīr) nī ekatā buddhi tyān tūṭī jāy chhe. āhā...hā...hā!
mareṅge - yā kāraṇ mithyātva diyo taj, kayun kar bhav dhāraṇ kareṅge - ab ham bhav dhāraṇ kareṅge
nahīn. āhā... hā! e kāī joḍatā nathī!
Page 61 of 540
PDF/HTML Page 70 of 549
single page version
ānandadhanajīe. ānandadhanajīnī vāt nathī. ā to bījā āpaṇā paṇḍitanī vāt karī hatī. e
ānandadhanajīnā shabdo chhe paṇ āpaṇe āmān chhe. shun kahevāy chhe e? ‘brahmavilās’ mān chhe. digambaranā
paṇḍitamān ā (pad) chhe. māre ī kahevun chhe māre. ānandadhanajīnā shabdo līdhā chhe paṇ paṇḍite (padanī
rachanā), karī chhe bhāī! ‘ab ham amar bhaye na mareṅge, yā kāraṇ mithyātva diyo taj, kayun kar deh
dhareṅge? kayun kar deh dhareṅge? āhā.... hā! abadhū! ab ham amar bhaye na mareṅge’ amaravastu jyān
anubhave ke tyān amar thaī gyā’ ame to āhā...hā...hā!
sūto chho ne! jagāḍayo. jāgr̥ut thayo bhagavān ātmā. ene have bhav nathī. e - be bhav hoy ī to
gnānanā gney chhe. āhā.... hā!!
ā bāju āvo hun chhun - evī ene draṣhṭi nathī. tethī e ā (sharīr) hun chhun evī draṣhṭi ene thaī chhe,
paryāy jeṭalo chhun em nahīn paṇ e sharīr (ja) hun chhun em draṣhṭi thaī gaī chhe. ahā... hā! (tethī
agnānī - mūḍh)
bhāv paṇ sādhan nathī. āhā...hā...hā! are, āvī vāt kyān maḷe prabhu! āvo manuṣhyadeh (maḷyo
chhe) ane emān paṇ manuṣhyamān jainapaṇun maḷyun, emān ā (vītarāganī) vāṇī sāmbhaḷavāno jog, e
kāī ochhī vāt chhe prabhu! oho...ho...ho.. are! bichārā kyānnā kyān paḍayā chhe keṭalāy (bichārā
jīvo!) ahā...hā...hā! atyāre to evun badhun (hinsānun vātāvaraṇ chāle chhe). kalāsamān (bhaṇavā)
chhokarā āve īṇḍān āpo. (chhāpāmān) moṭo lekh āve chhe! kalāsamān chhokarāmvane īṇḍā āpo. are
are! ā! (samāj). kyān gayā? īṇḍāne khavarāvo, ām karo. have ene ā vāt sāmbhaḷavā maḷe
nahī. (bichārā kyāthī dharma pāme?) .
chhe’ (arthāt te asamānajātīy dravyaparyāy pratye ja joravāḷā chhe.” āhā... hā! (tene) baḷavāḷā kahyā!
asamānajātīyane potānī mānavāvāḷā baḷavāḷā chhe! (paṇ) ūndhā, ahā... hā... hā... hā!
vinānī, behad). (jeo manuṣhyādiparyāyamān līn chhe, temane behad ekāntadraṣhṭi ūchhaḷe chhe. ā
ekāntadraṣhṭi thaī. joyun? (vaḷī) ā svabhāv samajyo ane vibhāv - manuṣhyapaṇun mārāmān nathī
(mārun e svarūp nathī, māro svabhāv nathī) e anekānt draṣhṭi chhe. āhā... hā... hā! shrīmade
(shrīmadrājachandre) kahyun ne...! (patrāṅk nan-
Page 62 of 540
PDF/HTML Page 71 of 549
single page version
nathī... ā bāju (ātmāmān) ḍhaḷyā vinā, anekāntapaṇun sāchun nahīn thāy.” (ā ek līṭī upar
vyākhyān) āpyun chhe ne...! te dī’ ek kalāk vyākhyān āpyun’ tun vavāṇiyāmān. bāpu! anekānt
ane (samyak) ekānt (kahevāy chhe paṇ) anekāntamān - (eṭale) samyak ekānt evā (nij)
dravyasvabhāv taraph ḍhaḷyā vinā anekāntanun sāchun gnān nahīnthāy. āh.... hā... hā!! antaramān
dravyasvabhāv taraph jhūkayā vinā, rāg chhe paryāyamān paṇ enun vyavahāranun gnān paṇ yathārtha nahīn thāy.
ī to (‘samayasār’) bāramī gāthāmān āvī gayun ne..! (‘vyavahār jāṇelo prayojanavān chhe) enā
paṇ artha ūndhā kare chhe! vyavahār sambhāḷo! evo artha kare chhe (digambar sādhue) evo artha karyo chhe!
vyavahār-vyavahār prayojan (kīdhun chhe) eṭale vyavahārane sambhāḷo. are! sambhāḷavānī vāt nathī
(karī) prabhu! e to te samaye paryāy hīṇī ane shuddhatānī pūrṇatā nathī tene te kāḷe te gnān jāṇe
chhe. te gnānano paryāy te kāḷe tevo ja hoy. e enī (gnānīnī) dashā chhe enun varṇun karyun chhe.
jāṇavā māṭe chhe. ene ṭhekāṇe nyānthī upāḍe chhe pahelo prashna lāvyā chhe ne...! vaḍhavāṇano ek chhokaro
hushiyār hato pahelo (prashna) e lāvyo’ to. bāramī gāthāmān ām kahyun chhe. (kahyun) have tamāre...
sthānakavāsīne kyān? (nishchay - vyavahār chhe?) ahā... hā! āvī (vātun) bāramī gāthāmān ām
kīdhun chhe. ‘vyavahār prayojanavān chhe’ prashna nyānthī ja upāḍayo chhe bhāī...! 94mān āvyā ne..
‘(sāl) 94mān te makānamānthī ānhī āyā. 94 nī vāt chhe. (e chhokarāe je vāt karī hatī)
have īnī ī vāt atyāre diṅgabaranā paṇḍito kare chhe! juo! bāramī gāthāmān vyavahār prayojanavān
(kahyo chhe). te potānā sthānamān prayojanavān chhe. prayojanavān eṭale shun paṇ? e jāṇavā lāyak chhe
ane ī vastu chhe paryāyamān ashuddhatā ādi paryāyamān chhe ene jāṇe bas! te vakhate, te kāḷe, te te
samayanī je paryāy chhe, tene te te kāḷe te gnān jāṇe. bīje samaye temān thoḍī ashuddhatā ghaṭī ne shuddhatā
vadhī to tene te (kāḷe) te (gnān) jāṇe. - jāṇavānun prayojan chhe. ādaravā lāyak (chhe) e vāt
chhe nahīn. have āno (bāramī gāthāno) e artha ī kare ane olo ī artha kare ‘puṇyaphalā
arihantāḥ’ āhā...hā! gajab kare chhe ne...! (paṇḍito evo artha kare chhe ke) puṇyanun phaḷ arihant
(pad) maḷe chhe. ahīn to kahe chhe ī vāt tyān karī (chhe)? tyān to pāṭh evo chhe. puṇyaphaḷ ātmāne
atyant ahitakar chhe, em līdhun chhe pāṭh (mān chhe) ṭīkāmān, to have ṭīkā jotā nathī. pahelān shabdane
(pakaḍī rākhe chhe) ne pachhī ṭīkā kāḍhīne pote ṭīkā kare chhe enī (ane samajyān vinā artha kare chhe ke)
puṇyā phaḷathī arihant (pad) maḷe chhe. (puṇyaklā arihantāḥ) (tyān to artha e chhe ke) e to emane
(tīrthaṅkarane) vāṇīnī - hālavānī - bolavānī (riddhi chhe) e badhun phaḷ, puṇyanun phaḷ chhe. - em
batāvavun chhe. arihantapad thayun chhe e kāī puṇyanā phaḷathī thayun chhe e prashna chhe ja nahīn tyān. āhā...hā!
have āvā (ūlaṭā) artha kare ene prabhu kahevun shun?
saṅkhyā anantī raheshe. āhā... hā! muktimān (gayā) tenī saṅkhyā karatān, athavā mokṣhamārganā jīvanī
saṅkhyā karatān, sansāramārgamān jīvanī saṅkhyā anant...anant...anant sadāy raheshe! āhā... hā.. hā!
Page 63 of 540
PDF/HTML Page 72 of 549
single page version
(paṇā) thī mane lābh thāy, e draṣhṭine (abhiprāyane) ekāntadraṣhṭi- mithyādraṣhṭi kīdhī chhe. have ā
loko - e paṇḍit tedī’ āvyo hato ī (mānyatā laīne beṭhā chhe ke) manuṣhyapaṇun hoy to kevaḷagnān
thāy! are prabhu! sāmbhaḷ ne! (te kahe chhe) vajranārāchasaṅghayaṇ (sanhanan) hoy to, kevaḷagnān thāy..!
are bhāī em nathī bāpu! kevaḷ gnānanī paryāy, mokṣhamārganī paryāyathī paṇ thatī nathī. e to
trikāḷī (ātma) dravyamān evī anantī, evī shaktio chhe, emān ekāgra thāy chhe (to) paryāyamān
kevaḷagnān thāy chhe. āhā... hā... hā!! e dravya svabhāvanī bhāvanāmānthī kevaḷagnān thāy chhe. pūrvano
mokṣhamārga chhe enāthī paṇ nahīn kāraṇake pūrvanī mokṣhamārganī (paryāy) to vyay thaī jāy chhe. ane
utpād, utpādamānthī āve, vyayamānthī utpād kyāthī āve? (na āve) āhā... hā! e mokṣhanī
paryāy - kevaḷagnānanī, dravyasvabhāvano anubhav karatān - antar ekāgra thatān, te (paryāy) āve chhe.
nathī ene manuṣhyapaṇānī jarūr. nathī ene vajānārāchasanhananī jarūr, nathī ene karma, akarmarūpe
pariṇame (enī jarūr). karma je gnānāvaraṇīy (ādi) chhe te akarmarūpe pariṇame to (kevaḷ gnān)
thāy em paṇ nathī. āhā... hā.. hā! bhagavān ātmāmān sarvagna jineshvaradev (trilokanāthe jāṇyun chhe
ke) paramapadārtha, anant- anant guṇano dhruvadhātu (chhe). jeṇe dhārī rākhyun chhe gnāyakapaṇun, anantaguṇane
jeṇe dhārī rākhyā chhe. e chaitanyadhātu (svarūp dravyasvabhāv) teno āshray karavāne napunsak ane
asamānajātīy dravyaparyāyamān baḷ dhāraṇ karavāne joravāḷo (mūḍh-agnānī) chhe tethī “ekāntadraṣhṭi
ūchhaḷe chhe” (em) kahe chhe. e mithyādraṣhṭi chhe. āhā... hā!
anekāntamān samyak ekānt jayāre thāy chhe tyāre paryāyanun gnān kare (dravya ekalāno āshray kare) enun
nām anekānt (chhe). āhā... hā! shun thāy bhāī! vāstavik paramātmā! kevaḷagnānanā virah paḍayā!
santonī vāṇī āvī, te āvī te (āvā shāstramān) rahī gaī! āhā... hā..!
(eṭale) gati andar mārun ja ā manuṣhya sharīr chhe. (sadgurue) ātmā kahyo nathī? (kahyo chhe).
jīvane sharīr traṇ hoy, chār hoy, pāñch hoy em nathī kahyun? (kahyun to chhe (sansārī) ātmāne traṇ
sharīr to hoy ja te. taijas, kārmāṇane audārik. vaikrayik hoy to vaikrayik taijasane kārmāṇ. ane
āhārak hoy to vaḷī ene chār thaī jāy. vaikrayik karavānī shakti ene hoy to vaḷī pāñch
(sharīr) thaī jāy chhe! āhā.... hā! (agnānī māne chhe ke) jīvane sharīr hoy, jaḍane hoy? em
vāt karī chhe. ahīnyān kahe chhe ke jaḍamān jaḍane hoy, jīvane jaḍ hoy ja nahīn, āhā.. hā! ā hun
manuṣhya ja chhun ethī “ā mārun ja ā manuṣhyasharīr chhe” - hun manuṣhya chhun ne mārun ā sharīr chhe em
ahaṅkār (humpaṇun) mamakār (mārāpaṇun) e (abhiprāy) “vaḍe ṭhagātā thakā” ṭhagāy chhe bhāī!
āhā.. hā!
Page 64 of 540
PDF/HTML Page 73 of 549
single page version
vajranārāch saṅghayaṇ hoy to kevaḷ thāy, bījā pāñch (saṅghayaṇ) hoy to thāy chhe kadī? (māṭe)
saṅghayaṇ kāraṇ chhe. āhā.. hā! lākaḍā chhe ūndhā! (shrotāḥ) (nimitta) upar jor āpe chhe. (uttaraḥ)
haen...! jor āpe chhe. āhā... hā!
to nishchayatrikāḷ (chhe). eno vyavahār je chhe samyagdarshan - gnān - chāritra nishchay e
ātmavyavahār chhe. paryāy chhe ne..! (māṭe vyavahār) bhagavān trikāḷī dravyasvabhāv, eno āshray
letān je paryāy thāy samyagdarshan-gnān-chāritranī e paryāy chhe (māṭe vyavahār) dravya chhe te to
trikāḷī chhe (e nishchay) e to trikāḷ upar draṣhṭi paḍatān paryāyamān samyagdarshan-gnān-chāritra āve
chhe. e ātmāno vyavahār chhe. āhā.. hā... hā! ā vyavahāravāḷā (vyavahāranā pakṣhavāḷā) kahe chhe
ne? (sonagaḍh vyavahārane uḍāḍe chhe) paṇ ā vyavahār nathī? ā to vyavahār-dayā, dān, bhakti,
pūjāno bhāv e vyavahār (te kahe chhe) to ā vyavahār nathī bāpā! ā sadbhūt vyavahār chhe. olo
to asadbhūt vyavahār chhe. e sadbhūt vyavahār chhe (kāraṇ ke) potānī paryāy chhe ne...? āvī
vātun...!! āhā.. hā!
karasho bījī chīj - sadoṣh āhār (ādi vartan) to ene māṭe daṇḍ karashun. bīje karo. nagnapaṇun
chhoḍīne (sādhuno vesh chhoḍīne) āhā... hā! devo āvatā (sādhu) viruddha (vartāv) karatā to. ā to
(atyāre) anādi (āmnāy) viruddha kare ne (ūndhun prarūpaṇ kare) to devey na maḷe koī santāī
gayā!! evā puṇya (paṇ) rahyā nahīn. paṇ ā dev chhe ne andar moṭo, devādhidev! trikāḷ bhagavān!
e ek samayamān pañchamabhāv paripūrṇa dhrav gnāyak bhūtārtha (ātmā chhe). e chhatī chīj chhe chhatān
mālavāḷī chīj chhe ene to gaṇato nathī ne manuṣhyapaṇun maḷyun ne hun manuṣhya chhun. ā mārunsharīr chhe.
paisā, bāyaḍī, chhokarān e to kyāy rahī gayā! paṇ ā to najīkamān chhe ne..! olī paryāyadraṣhṭi chhe
to gnān tyān gayun chhe sharīradraṣhṭi (thaī gaī chhe). e manuṣhya te hun ne e mārun sharīr. paisā (ādi)
te hun e to bahu dūr rahī gayun. ahīnyān to āmān ja aṭakayo chhe. paryāyabuddhivāḷo (sharīramān ja
ahambuddhi kare chhe)
agnānabhāv-cheṣhṭā kaheshe. mithyātva chhe. bhagavān ātmā, amr̥utavistār sāmānya samudāyano piṇḍ,
enun jyān gnān thayun, paryāyamān nirmaḷatā āvī, samyagdarshan - gnān - chāritra thayān (e)ḥ
nikṣhayamokṣhamārga, (tene) ahīnyān ātmavyavahār kahevāmān āve chhe. āhā...hā! are, shun thāy chhe..?
bhāī! nishchay mokṣhamārga je chhe e to rāganī apekṣhāe tene nishchay kahyo paṇ dravyanī apekṣhāe to
(e) paryāyane vyavahār kahevāmān
Page 65 of 540
PDF/HTML Page 74 of 549
single page version
yād shī rīte rākhavun? (uttaraḥ) āmān yād kyān rākhavun chhe? vastunī sthiti ā rīte chhe em
(anubhavavun chhe!) sansthāmān badhun yād kem rākhe chhe? (eṭale sansthānā kāryamān badhun yād rākhe chhe
ne..!)
(tyāre to mānyun nahīn) ame to kahetā hatā. paṇ (te kahe ke) olā gharanā māṇase na kahyun em,
dukāne āve be kalāk chhāpāmān vāñche, olun vāñche ā āve, maṭobhāī āve, badhā ene māne. māḷāmān’
dhāraṇā ghaṇī hatī. jayāre (sharīr sārun hatun) to e navo māl kayā bhāve āvyo hato, kayā bhāve
vechāṇo, keṭalo bākī, have navā bhāve keṭalo āvashe, e badhun yād. māl levā ī jato. mumbaī, traṇ-
chār, traṇ-chār divase (javun paḍe). pās līdho’ to. pālejathī mumbaīno (relave) pās. traṇ-chār dī’
e jāvun paḍe māl levā. mahināno pās līdho hato. dash-dash hajārano, vīs-vīs hajārano, pachīs-
pachīs hajārano (māl lāve). dhandho moṭo hato. ā to te dī’ nī vāt chhe 64-6p-66 nī sālanī.
pachhī pag rahī gayā, ene upāḍīne besāḍe tyāre besī shake! āhā... hā! māl laīne jayāre āvato
hoy, jāṇe relamānthī ūtare, hato maheto chhatān tyān māl laī āve - ām kare, emān pag paḍayā
rīyā (rahyā). upāḍīne besāḍe tyāre besāy. āhā... hā! emān abhimān (karyā sharīranā) ke ām
karīe ne tem karīe, men ānun karyun, tenun karyun - ā to sharīr sudhīnī (ā) vāt līdhī paṇ
āgaḷ jatān badhāne men ā karyun, ā karyun, ā karyun (evun abhimān kartāpaṇānun) kare te vaḷī tīvra
mithyātva (chhe). āhā... hā!
dashā kahī chhe, e dashā phare evī nathī, em kahe chhe. (e dashāmānthī) paḍashe ne paḍī jashe ne e vāt
chhe ja nahīn ahīnyān! āhā... hā! “avichalit chetanāvilās mātra ātmavyavahār” āhā... hā!
(ātmavyavahār arthāt) ātmārūp vartan, e ātmānun vartan kahevāy. samyagdarshanagnān nishchay
(paryāy), nishchay samyak dravyasvabhāvamān pragaṭ thayelī shraddhā-gnān-chāritra (paryāy) e ātmānun
vartan chhe, rāg e ātmānun vartan nahīn. āhā... hā... hā! ā... re! (āvī saras) ṭīkā!
āvo deh manuṣhya (no), ane hālyo jāy samay-samay. emān kahe chhe ke ā paramān jene abhimān
varte chhe, e ātmavyavahār nathī e to manuṣhyano vyavahār chhe, sansāravyavahār chhe. āhā... hā..! dayā,
dān, vrat, bhakti sharīrane (potānun) mānīne kare chhe e badho sansāravyavahār chhe, ātmavyavahār
(e) nahīn. ātmavyavahār - (e to samyagdarshan- gnān-chāritra paryāy chhe).
Page 66 of 540
PDF/HTML Page 75 of 549
single page version
vyavahāraratnatrayano vikalpa chhe enī jarīe sadāy - madad nathī. āhā... hā! “ātmavyavahārathī
chyut thaīne” ātmavyavahārathī chyut thaī gayā e to. hun manuṣhya chhun, hun (sharīranun - paranun) karī shakun
chhun (em mānyatā abhiprāyavāḷā) chetan vyavahār - ātmavyavahārathī e bhraṣhṭa chhe. nishchayathī to
bhraṣhṭa chhe paṇ ātmānā vyavahārathī ya bhraṣhṭa chhe. āhā... hā! samajāṇun kāī?
chhokarāne ām chhātīe pakaḍe ne...! em kriyākāṇḍane chhātīe pakaḍī rākhyo chhe. āhā... hā! āre!
(kevī gambhīr) ṭīkā chhe kāī ṭīkā! gajab chhe!! ‘samasta kriyā kalāpane’ - dayā ne dān ne vrat ne
bhakti ne tap ne jātrā ne mandir banāvavāne hāthīe (rathayātrā) kāḍhayān ne, indra banāvyān ne -
evā kriyākalāpane chhātī (saraso)
(vartan) nahīn. āhā... hā! dehathī kāī (paṇ) kriyā thāy e badhī manuṣhyavartan chhe. jaḍanun vartan chhe
ātmānun nahīn. samajāṇun?
(eṭale) paramān joḍāī gayo! (tethī) “kharekhar parasamay thāy chhe arthāt parasamayarūpe pariṇame
chhe” - te mithyādraṣhṭi chhe, parasamay chhe ne...! je jīv par sāthe ekapaṇānī mānyatāthī joḍāy tene
parasamay kahevāmān āve chhe, e ātmāthī bāhyamān joḍāī gayo, parasamay te mithyādraṣhṭi chhe. kharekhar
parasamay chhe. arthāt parasamayarūpe pariṇame chhe, mithyātvarūpe pariṇame chhe. āhā.. hā!