અપેક્ષાએ અતદ્ભાવ છે. ગુણ તે દ્રવ્ય નહીં ને દ્રવ્ય તે ગુણ નહીં. પણ ગુણીને ગુણ (નો) સંયોગ
સંબંધ થ્યો છે. યુતસિદ્ધ સંબંધ છે એ ત્રિકાળમાં નહીં એથી બેના પ્રદેશભેદ છે. એમ નથી. જે પ્રદેશ
સત્તાના છે તે પ્રદેશ સત્ના છે. જે પ્રદેશ સત્ના છે. તે પ્રદેશ સત્તાના છે. આહા...હા...! એને
અતદ્ભાવ, યુત-સિદ્ધ તો નહીં, સંયોગસિદ્ધ તો નહીં સત્તાને અને સત્ને સંયોગસિદ્ધ સંબંધ છે એ તો
નહીં, પણ અતદ્ભાવ (છે) (એટલે કે) ગુણ તે દ્રવ્ય નહીં અને દ્રવ્ય તે ગુણ નહીં એવા અતદ્ભાવને
જોવામાં પણ બે દ્રષ્ટિ (છે). આહા...હા...હા! બેનું’ દિકરિયુંને આ બધું. સમજાય છે કે નહીં, પકડાય
છે કે નહીં...? (શ્રોતાઃ) પકડાય એવું છે (ઉત્તરઃ) ભાષા તો સાદી છે વસ્તુ તો આ છે.
પણ સત્ જે છે, અને (સત્તા-ગુણ જે છે) એને નામભેદ પડયા બે નામભેદ પડયા (એવા)
અતદ્ભાવ (ભેદ) છે ખરો. સત્ને અને ગુણને-સત્તાને ભેદ અતદ્ભાવ છે ખરો. યુતસિદ્ધપણે નહીં.
પ્રદેશભેદપણે નહીં. આહા... હા... હા...! (છતાં) પણ અતદ્ભાવને પણ બે પ્રકારે જોવામાં આવે છે.
આહા... ગજબ વાત છે ને...! પર્યાયદ્રષ્ટિથી જોઈએ તો અતદ્ભાવ ઉન્મગ્ન થાય છે - દેખાય છે. છે
એમ. અને દ્રવ્યદ્રષ્ટિથી જોઈએ તો અતદ્ભાવ ગુણીને ગુણનો જે ભેદ છે - તે અસ્ત થઈ જાય છે,
નિમગ્ન થઈ જાય છે. નદી છે ને નદી. ઉન્મગ્ન ને નિમગ્ન બે નદી છે. વૈરાટપર્વત વચમાં. ઉન્મગ્ન
(નદીમાં) જે કંઈ વસ્તુ પડે ઈ ઉપર આવે, લોઢું પડે તો ઈ પણ ઉપર આવે. અને નિમગ્ન નદી છે
તેમાં હળવામાં હળવી વસ્તુ પડે તો એને હેઠે લઈ જાય. વસ્ત્ર પડે તો એને હેઠે લઈ જાય. બે નદીઓ છે.
ઉન્મગ્ન ને નિમગ્ન નદી (ઓ). એમ આત્મામાં પર્યાયદ્રષ્ટિથી આત્મામાં જોઈએ, તો તે ગુણવાળું દ્રવ્ય છે
તેમ નજરમાં પડે. તેમ ભેદ લક્ષમાં આવે. આહા...! પણ જ્યારે એને દ્રવ્યથી જુઓ તો તે (ભેદ) નિમગ્ન
થઈ જાય છે. ભેદ-અતદ્ભાવ અસ્ત થઈ જાય છે. એકલું દ્રવ્યસ્વરૂપ છે. આહા... હા... હા...હા! છ એ
દ્રવ્યની વાત છે હોં! આ તો બહુ ઝીણી વાતું બાપા...! સાંભળી ન્હોતી બાપદાદે’ય ક્યાંય...!! આહા...!
આ તો કોલેજ કોઈ જુદી જાતની છે..! અત્યારે તો ધરમમાં - સંપ્રદાયમાં - નામમાં કે’ આ નથી.
આ કરો... ને વ્રત કરો. ને, ભક્તિ કરો. ને, પૂજા કરો... ને જાત્રા કરો... ને દાન કરો, દયા પાળો
આવી વાતું હવે. એ તો વસ્તુ રાગ ને અજ્ઞાનભાવ - કર્તાભાવ છે. આહા...હા...હા...!
પર્યાય નયથી જોવામાં આવે તો, ભેદદ્રષ્ટિથી જોવામાં આવે તો, (એ અતદ્ભાવ ભેદ છે) એ ભેદ ન
જુઓ કે આત્મા છે, ‘દ્રવ્ય વસ્તુ છે’ ત્યારે એનો ભેદ અસ્ત થઈ જાય છે. દ્રષ્ટિમાં વિષયમાં દ્રવ્ય છે
ત્યાં ભેદ લક્ષમાં આવતો નથી. આહા... હા... હા... હા! કઈ (શૈલીથી) સિદ્ધ કરી છે વાત..!
(શ્રોતાઃ) ઘડી’ કમાં કહો ભેદ ને ઘડી’કમાં કહો અભેદ...! (ઉત્તરઃ) શું કીધું...? ઘડી’ કમાં ભેદ કઈ
અપેક્ષાએ...? અતદ્ભાવ, ગુણને ગુણીનો એટલો ભેદ છે. એ પર્યાય નયથી જોવામાં આવે તો ભેદ છે.
ભેદદ્રષ્થિી કહો, પર્યાયદ્રષ્ટિથી કહો (એક જ છે). આહા... હા...! પણ ત્રિકાળ વસ્તુ છે ભગવાન
આત્મા અને પરમાણુ દ્રવ્ય, (એને) દ્રવ્યથી (દ્રવ્યાર્થિક નયે)