તો ઉત્પત્તિના સાધન (કારણ) વિના સંહાર (વ્યય) થઈ શકે નહીં. ઉત્પત્તિ એનું કારણ છે અને
સંહાર (ઉત્પત્તિનું) કારણ છે. ઉત્પત્તિના અભાવથી સંહાર જ નહીં થઈ શકે. આહા... હા!
- એ તો નાશ (સ્વરૂપ) છે એકલો નાશ થઈ જશે. ઉત્પત્તિના કારણ વિના, ધ્રુવ કારણ વિના, વ્યય
સંહાર સિદ્ધ થઈ શકશે જ નહીં. આહા... હા! આ તો ફરીવાર લેવાય છે. વાણિયાને આવું હવે ક્યાં
સાંભળ વા મળે!
થયું તો (તેની પહેલાંની પર્યાયનો) નાશ થયો એ સિદ્ધ થશે નહિતર ઉત્પન્નકારણ વિના સંહારવ્યય
સિદ્ધ થશે નહીં. આહા...! આવો ઉપદેશ! આવી ધરમની રીત! ઓલી તો શૈલી એક (હતી) પરની
દયા પાળો, વ્રત કરો ને... ધૂળે ય નથી બાપા! આ દયા પાળું (એ અભિપ્રાય મિથ્યાત્વ છે) એ
મિથ્યાત્વનો એકલો વ્યય ગોતવા જઈશ, તો સમકિતની ઉત્પત્તિના કારણ વિના, મિથ્યાત્વનો વ્યય મળશે
નહીં તને! આહા... હા... હા! કોઈ એમ કહે’ કે મને સમકિતની ઉત્પત્તિ છે.’ (પણ) મિથ્યાત્વનો નાશ
નથી. (વળી એમ કહે કોઈ) મિથ્યાત્વનો નાશ છે અને સમકિત નથી. એમ કોઈ કહે તે તદ્દન જૂઠું છે.
વાત સમજાય છે? આ તો દાખલામાં લીધું. (ઈ એમ કહે કે) મારે તો મિથ્યાત્વનો નાશ છે, એકલો-
સમકિતની ઉત્પત્તિ નથી, તેમ આત્મા ધ્રુવ નથી. તો (નાશ એકલો સિદ્ધ જ નહીં થાય.) આહા... હા!
બહુ ન્યાય આપ્યા છે! ઓહોહો! વાણિયા ને વેપારવાળાને જરી કઠણ પડે. વકીલોને ઠીક પડે જરી ભલે
આવું (ન્યાયનું સ્વરૂપ કીધું.) (શ્રોતાઃ) શું (વકીલોને) ઠીક પડે? જે જે વિચાર કરે અને ઠીક પડે!
(ઉત્તરઃ) હા, હા. વેપારીનું કીધું ભાઈ રામજીભાઈએ, કરે વેપારીઓ કરે! આહા... હા!
ઠંડા (પણાનો) વ્યય-સંહાર સિદ્ધ થશે જ નહીં. અને ઠંડા (પણા) નો નાશ, (ઊનાની) ઉત્પત્તિ વિના
ને ધ્રુવ વિના એ ઠંડાનો નાશ (સિદ્ધ) થશે જ નહીં. આહા... હા... હા! સમજાણું કાંઈ?
કરવું છે ને...! એક તો એના ઉત્પાદકારણ વિના, સંહાર સિદ્ધ નહીં થાય અને કાં’ સત્નો જ ઉચ્છેદ
થાય. (વળી) સત્નો જ ઉચ્છેદ થાય. કારણકે ‘સત્’ ને ‘ઉત્પાદ’ બે સહિત હોય તો સંહાર હોય.
પણ બે માં એક હોય ને બે (બીજું) ન હોય તો એકેય વાત સિદ્ધ થતી નથી. આહા... હા! ઝીણું