થઈને. ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્ય તરીકે તો દ્રવ્ય છે. ને ત્રણ છે (તે) એના અંશ છે. એ (અંશ) એક એક
દ્રવ્ય નથી. ઉત્પાદ, વ્યય ને ધ્રુવ-એક એક દ્રવ્ય નથી. ધ્રુવ પણ એક દ્રવ્ય નથી. (સમગ્ર દ્રવ્ય નથી-
અંશ છે.) આહા... હા! જે ધ્રુવ દ્રષ્ટિમાં -નિશ્ચયનયની દ્રષ્ટિનું જે ધ્રુવ છે એને અહીંયા એ ધ્રુવને અંશ
તરીકે કહયું છે. કારણ કે ઓલા (ઉત્પાદ-વ્યય) બે અંશ ખરા ને...? એટલે ધ્રુવને (પણ અંશ કહ્યું
છે) દ્રવ્યના ત્રણ અંશ છે. અહીંયા તો જ્ઞાન કરાવવું છે ને...! ને ન્યાં તો દ્રષ્ટિ કરાવવી છે
(‘જ્ઞાનઅધિકાર’ માં તો ધ્રુવને અભેદ કહ્યું છે.) આ જ્ઞાન અધિકારમાંથી ‘જ્ઞેયઅધિકાર’ માં
જ્ઞાનપ્રધાન સમકિતની વાત છે. આહા... હા!
“અવિનાભાવવાળું” ત્રણેના અવિનાભાવપણે છે. ઉત્પાદ વિના વ્યય નહિ, વ્યય વિના ઉત્પાદ નહિ,
ઉત્પાદ વિના ધ્રુવ નહિ, ધ્રુવ વિના વ્યય નહિ, ધ્રુવ વિના ઉત્પાદ નહિ. આહા... હા! વીતરાગ મારગ
બહુ ઝીણો! મૂળ તત્ત્વની અંદરની (ખબર નહિંને...) આમાં તો ત્યાં સુધી કહ્યું એની પર્યાય ઉત્પન્ન છે
ઈ બીજાથી તો નહીં. બીજાથી તો એ પર્યાય ન થાય.’ પણ એના વ્યય વિના ન થાય ને ધ્રુવ વિના
ન થાય. આહા...હા...હા! અને વ્યય પણ, કોઈ કરે તો નાશ થાય (જેમ કે) લાકડી મારીને ઘડાનો
ભૂકો થયો એટલે એનાથી વ્યય થયું? ના. આહા...હા! એ માટીનો ઘડો (આખો) હતો એના કટકા
થયા ઈ સંહાર, ઓલી ઉત્પત્તિનું કારણ સંહાર સંહારનું કારણ ઉત્પત્તિ, ઉત્પત્તિને સંહાર બે ય
વ્યતિરેક- એ વ્યતિરેક કારણ (અન્વયઃ વિના)-માટી વિના એ હોઈ શકે નહી. આહા...હા!
ચીમનભાઈ! આવું છે! આ જૂના દિગંબર છે બધાય, દિગંબરો છે ને...! આ વળી સ્થાનકવાસી લ્યો!
ન્યાં સાંભળ્યું’ તું આવું! આહા...હા!
એવું આવે છે. ઉત્પાદ-વ્યય ને ધ્રુવ એવું આવે છે. (અર્થાત્) ત્રિપદી કીધી ત્રિપદી-ઉત્પાદ-વ્યય
નેધ્રુવ! પછી તો શાસ્ત્રો બનાવ્યા કલ્પિત! આહા..! આપણે એમ આવે છે, ભગવાને ત્રિપદી કીધું એવું
આવે છે. ઉત્પાદ-વ્યય ને ધ્રુવ.
(કોઈ પદાર્થની જરૂર નથી.) ઘડા ઉપર લાકડી પડી ને ઘડો ફૂટયો (એમ નથી.) ઠીકરાની ઉત્પત્તિનો
ઉત્પાદ, ઘડો ફૂટવાનું સંહાર કારણ છે. આહા... હા.. હા! શું કીધું ઈ? ઘડાની ઉત્પત્તિ, એનો નાશ