બાપા...! ભાઈ..! એ પૈસાની જે પર્યાય છે એ એના દ્રવ્ય અને ગુણથી રચાયેલી છે. બીજો
(અજ્ઞાની) કહે કેઃ બીજાને પૈસાની પર્યાય દઉં છું. એમ એ મિથ્યાશ્રદ્ધા અને અજ્ઞાન (કરે) છે.
(શ્રોતાઃ) પૈસા કમાય છે, ને...! (ઉત્તરઃ) કોણ કમાય, ધૂળ કમાય...? વકીલાતમાં કમાત’ તા ને તે
દી’ મોટી..! પાંચ કલાક જાતા તો બસો રૂપિયા લેતા. ૩૦ વર્ષ પહેલાં, ૩પ વર્ષ પહેલાં કોર્ટમાં. ઈ
પૈસા ઈ લેતા હશે...? પૈસાની પર્યાય છે. એ પૈસાનાં પરમાણુ અને ગુણથી રચાયેલી છે, એના દ્રવ્ય-
ગુણના લક્ષણો માથે (ઉપર) કહ્યાં. એમ કીધું ને..! “જેમના લક્ષણો ઉપર કહેવામાં આવ્યા.” આહા...
હા..! બાપુ...! આ વીતરાગનાં (વચનો છે). આ કાંઈ કથા નથી...! આ કાંઈ વાર્તા નથી..! પ્રભુ...!
આ તો ત્રણ લોકના નાથના તત્ત્વની દ્રષ્ટિનો વિષય છે...! જેને ચાર જ્ઞાનના (મતિ, શ્રુતિ, અવધિ,
મનઃપર્યય) અને ચૌદ પૂર્વના ધરનાર પણ ગણધરો સાંભળે છે. એ વાત કેવી હશે. બાપા...!! આહા...
હા! જેમાં (તીર્થંકરના સમવસરણમાં) સો ઇન્દ્રો આવે ને..! આ સભામાં વાઘ ને, સિંહ ને, નાગ ને,
દેવેન્દ્ર ને અસુરેન્દ્રો ને વિમાનના (સ્વર્ગોના) ઇન્દ્રો સાંભળે એ ભગવાનની (દિવ્ય) વાણી સાંભળે.
એ વાણી (દિવ્ય ધ્વનિ) કેવી હોય ઈ..?! આહા...હા! (અલૌકિક વાણી હોય). પ્રભુ તો એમ કહે છે
કે જે વાણીની પર્યાય જે થઈ છે તે પરમાણુના દ્રવ્ય-ગુણથી થઈ છે એ વાણીની પર્યાય મારાથી થઈ
નથી (શ્રોતાઃ) તો પછી ભગવાનની દિવ્ય ધ્વનિ એમ કહે છે ને...! (ઉત્તરઃ) દિવ્યધ્વનિ એ તો
નિમિત્તથી કથન છે. “દિવ્યધ્વનિ” જે અવાજ (છે). લ્યો, આ “પ્રવચનસાર” - પ્ર+વચન+સાર.
આનું નામ પ્રવચનસાર. પ્ર=વિશેષે દિવ્ય વચનો છે. પણ એ અક્ષરો ને આ (વાણીની) પર્યાયો, તેને
ઉપર કહ્યા તેવા દ્રવ્ય-ગુણને મેં જે સિદ્ધ કર્યાં છે, તે દ્રવ્ય-ગુણથી આ પર્યાયો રચાયેલી છે...! બીજો,
પુસ્તક લખનારો, રચનારો બનાવનારો (એ પર્યાયો પરમાણુના દ્રવ્ય-ગુણની છે). તેથી કોઇ કહે
(માને) મેં આ પુસ્તક બનાવ્યું તો એ ભ્રમણા-અજ્ઞાન અને મિથ્યાત્વ છે..! આહા...હા...! સમજાણું
કાંઈ...?
નામ ધરાવે ને નગ્ન દિગંબર (થયા હોય), પણ જે પરની અવસ્થાને કરી શકીએ (છીએ). દયા,
દાનના પરિણામની અવસ્થા એ મારું સ્વરૂપ છે (એવી માન્યતાવાળા) એ બધા મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે. આવું
છે...! આહા...હા! ...
અનંત ગુણ હોવા છતાં તે એક દ્રવ્યને આશ્રય રહે તેને ગુણ કહીએ. પર્યાય કોને કહીએ...? કે જે દ્રવ્ય
અને ગુણના લક્ષણો વર્ણવ્યાં તે દ્રવ્ય અને ગુણથી અવસ્થા થાય તેને પર્યાય કહેવામાં આવે છે.
આહા...હા..! સમજાણું...?
કહેવાય.