Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 332 of 540
PDF/HTML Page 341 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૦૩ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૩૩૨
(દ્રવ્યપર્યાય) પરમાણુ છે. જુઓ! આ આંગળી છે. એ સમાનજાતીય (દ્રવ્યપર્યાય છે) રજકણે-રદકણ
(નો સ્કંધ) અને ઈ સમાનજાતીયની જે આ પર્યાય થાય, ઈ એનાથી તેને કાળે થાય. આત્મા તેને
કરી શકે નહીં. આહા...! આત્મા આંગળી હલાવી (ચલાવી) શકે નહીં. તત્ત્વ એવું છે બાપુ! આહા...
હા! વીતરાગ સર્વજ્ઞદેવ! પરમેશ્વર ત્રિલોકનાથ! એમણે જે જોયું એવું કહ્યું, અને તેને અંતર આહા...
હા... હા! (ગ્રહણ કર.) ઓલામાં - ‘નિયમસાર’ માં એક શબ્દ છે. ટીકા, ભાઈ! એ કરી (છે)
ને...! ‘પદ્મપ્રભમલધારિદેવે’! ‘સકલ સમૂહના હિતકારી’ માટે આ કહ્યું છે, એવા શબ્દો છે. સકલ
ભવ્યજીવ હોં? લાયક (જીવ), અભવ્ય નહીં. આહા... હા! (વળી) સકલ ભવ્યજીવોના સમૂહ એના
હિતકારી માટે આ શાસ્ત્ર છે. નિયમસારમાં છે. નિયમસાર છે ને...? (છે અહીંયાં) નિયમસાર?
જુઓ! શાસ્ત્રમાં! ન્યાં (એ ગાથામાં) એવા શબ્દો છે.
(શ્રોતાઃ) દિગંબરો તો કહે છે એમાં એમ ક્યાં
કહ્યું છે એમાં તો કહ્યું છે’ એ મારા માટે કર્યું છે’ (ઉત્તરઃ) એ પોતે કહ્યું છે. કુંદકુંદાચાર્યે તો (મૂળ)
પાઠ કર્યો, આ તો ટીકાકાર આમ કહે છે કે આ માટે આમ કહેવામાં આવે છે. (જુઓ, શાસ્ત્રમાં) એ
આવ્યું, આવ્યું હવે પહેલી ગાથામાં પાછળ છે. ટીકામાં છે
‘સકળ ભવ્યસમૂહને હિતકર ‘નિયમસાર’
નામનું પરમાગમ હું કહું છું’ સકળ ભવ્યસમૂહને હિતકર આ ‘નિયમસાર’ શાસ્ત્ર છે. આહા... હા!
પહેલી જ ગાથામાં છે હોં? ટીકા (માં) કળશમાં નહીં. ‘આવું હોય ત્યારે આવે ને ઈ પર્યાય.’
(અહીંયાં કહે છેઃ “હવે દ્રવ્યનાં ઉત્પાદ–વ્યય–ધ્રૌવ્ય અનેક દ્રવ્ય પર્યાય દ્વારા વિચારે છેઃ–
पाडुब्भवदि य अण्णो पज्जाओ पज्जओ वयदि अण्णो।
दव्वस्स तं पि दव्वं णेव पणट्ठं ण उप्पण्णं।। १०३।।
નીચે હરિગીતઃ-
ઊપજે દરવનો અન્ય પર્યય, અન્ય કો વિણસે વળી,
પણ દ્રવ્ય તો નથી નષ્ટ કે ઉત્પન્ન દ્રવ્ય નથી તહીં. ૧૦૩.
ટીકાઃ– જરી ઝીણી વાત પડશે અજાણ્યા માણસને! અભ્યાસ ન મળે લોકોને તત્ત્વનો! આહા...
હા! આ તો વીતરાગ સર્વજ્ઞ પરમાત્મા, એણે જોયેલું તત્ત્વ ઈ પ્રમાણે સમજે તો ઈ આગળ - આગળ
વધી શકે. જે રીતે છે એ રીતે ન સમજે તો, તો મિથ્યાદ્રષ્ટિ થાય ઈ તો. વસ્તુની સ્થિતિ જે રીતે છે ઈ
રીતે ન માને તો મિથ્યાદ્રષ્ટિ થાય. (હવે ટીકા એકસો ત્રણ (ગાથાની) ટીકા.
(અહીંયાં કહે છે કેઃ) “અહીં વિશ્વમાં એક (દ્વિ–અણુક) ” બે પરમાણુ ઓ સમાનજાતીય,