Pravachansar Pravachano (Gujarati).

< Previous Page   Next Page >


Page 392 of 540
PDF/HTML Page 401 of 549

 

background image
ગાથા – ૧૦૬ પ્રવચનસાર પ્રવચનો ૩૯૨
છે અંદર. પણ ઈ જુદું પાડીને જાણે કે આ તદ્ભાવ ને અતદ્ભાવ ને એમ ખ્યાલ ન આવે પણ વસ્તુ
પોતાના ગુણથી-અભેદ છે, અને ગુણથી અભેદ-એક છે એમ દ્રષ્ટિ કરતાં તિર્યંચને પણ સમ્યગ્દર્શન
થયું. આહા...હા...હા! આમ છે.
(અહીંયા કહે છે કેઃ) “દ્રવ્યને અને ગુણને પૃથકપણું નથી.” પ્રદેશથી-ક્ષેત્રથી જુદાપણું નથી.
છે? (પાઠમાં) “છતાં અન્યપણું છે.” બે લીટીમાં સમાડી દીધું બધું! “છતાં અન્યપણું છે.” આહા...
હા... હા! શરીર, વાણી, કર્મ, સ્ત્રી, કુટુંબ, પરિવાર (અને) દેશ, ગામ એ તો ક્યાં’ય રહી ગ્યા કહે છે
એ તો અન્ય છે, એના પ્રદેશ પૃથક છે તેથી તેને અન્યપણું છે, એની હારે કાંઈ-કાંઈ સંબંધ નથી.
આહા... હા! ફક્ત તારામાં, ગુણ અને ગુણી - અનંતગુણ ભર્યા છે (એટલે ધ્રુવ છે જ.) અને આત્મા
અનંતગુણનો ધરનાર દ્રવ્ય છે. એટલો અતદ્ભાવ (બે વચ્ચે છે.) ગુણ તે દ્રવ્ય નહીં ને દ્રવ્ય તે ગુણ
નહીં. અને એટલો અતદ્ભાવ (છે તેથી) અન્યપણું છે. ‘એ પણ છોડી દઈને (દ્રષ્ટિમાંથી) આહા...
હા! (શ્રોતાઃ) બહુ મજા આવી...! (ઉત્તરઃ) આવી વાત છે. લોકોને તો શું! બિચારા, ખબર ન પડે,
ઝીણી વાત!! બહારમાં ચડાવી દીધા. કહે કે જિનબિંબ દર્શન કરીએ કલાક! જાવ...! પ્રભુ! આવો
વખત કં’ યે (ક્યારે) મળે! સંસારનો અભાવ કર્યા વિના, એને-એને ચોરાશીના અવતાર મટે એમ
નથી ભાઈ! આહા... હા!
(અહીંયા કહે છે કેઃ) “પ્રશ્નઃ– જેઓ અપૃથક્ હોય તેમનામાં અન્યપણું કેમ હોઈ શકે?” શું
પ્રશ્ન છે? કે જે અપૃથક્ હોય - આત્મા ને આત્માનો ગુણ. એ અપૃથક્ર છે. (ગુણ-ગુણી) પૃથક્ર નથી.
આત્મા અને (એનો) જ્ઞાનગુણ આત્મા અને સત્તાગુણ. આત્મા અને આનંદગુણ એને (આત્માથી)
અપૃથક્રપણું છે. પૃથક્ નથી. જુદાપણું નથી, પૃથક્પણું નથી. તો “જેઓ અપૃથક્ હોય તેમનામાં
અન્યપણું કેમ હોઈ શકે?”
જેના પ્રદેશો ભિન્ન છે, પૃથક્ છે એમાં (તો) ભિન્નપણું સંભવે, આ તો
તમે આત્માની અંદર (પ્રદેશ એક હોવા છતાં) ભિન્નપણું ઠરાવ્યું! બીજાથી ભિન્નપણું ઠરાવ્યું હોય તો તે
ભલે... કહો. આહા...હા...હા...હા! દેવ-ગુરુ ને શાસ્ત્ર, એ પણ પૃથક્પણે અન્ય છે. આહા...! એ તો
ભલે! પણ, આત્માના ગુણ અને ગુણીમાં પૃથક્રપણું નથી, છતાં તમે એને અન્યપણું ઠરાવો છો. એ શું
છે? એમ પ્રશ્ન છે! આહા...હા...હા!
(કહે છે કેઃ) “જેઓ અપૃથક્ હોય તેમનામાં અન્યપણું કેમ હોઈ શકે?” આત્મા અને ગુણના
જુદા પ્રદેશ નથી. જ્ઞાન, દર્શન, આનંદના પ્રદેશ અને દ્રવ્યના પ્રદેશ-ક્ષેત્ર (કાંઈ) જુદા નથી.
‘અપૃથક્પણું હોય તેમનામાં અન્યપણું કેમ હોઈ શકે? જે જુદા જ નથી, પ્રદેશ-ક્ષેત્ર જુદા જ નથી.
એમાં અન્યપણું કેમ સંભવે? એવો પ્રશ્ન શિષ્યનો છે.
(અહીંયા કહે છે કેઃ) “ઉત્તરઃ– વસ્ત્ર અને સફેદપણાની માફક તેમનામાં અન્યપણું