gAthA – 111 pravachanasAr pravachano 447
paryAyonI nipajAvanArI te te 1vyatirekavyakitaone pAmatA dravyane 2sadbhAvasambaddha ja utpAd chhe;
suvarNanI jem. te A pramANe jyAre suvarNa ja kahevAmAn Ave chhe bAjubandh vagere paryAyo nahi, tyAre
suvarNa jeTalun TakanArI, yugapad pravartatI, suvarNanI nipajAvanArI anvayashaktio vaDe, bAjubandh vagere
paryAyo jeTalun TakanArI, krame pravartatI, bAjubandh vagere paryAyonI nipajAvanArI te te vyatirek
vyakitaone pAmatA suvarNane sadbhAvasambaddha ja utpAd chhe.
ane jyAre paryAyo ja kahevAmAn Ave chhe- dravya nahi, tyAre utpattivinAsh jemanun lakShaN chhe
evI, krame pravartatI, paryAyonI nipajAvanArI te te vyatirek vyakitao vaDe, utpattivinAsh rahit,
yugapad pravartatI, dravyanI nipajAvanArI anvayashaktione pAmatA dravyane *asadbhAvasambaddha ja utpAd
chhe; suvarNanI jem ja. te A pramANe jayAre bAjubandh vagere paryAyoj kahevAmAn Ave chhe -suvarNa nahi,
tyAre bAjubandh vagere paryAyo jeTalun TakanArI, krame pravartatI, bAjubandh vagere paryAyonI nipajAvanArI te
te vyatirek vyakitao vaDe, suvarNa jeTalun TakanArI, yugapad pravartatI, suvarNanI nipajAvanArI anvay
shaktione pAmatA suvarNane asadbhAvayukta ja utpAd chhe.
have, paryAyonI abhidheyatA vakhate paN, asat-utpAdamAn paryAyonI nipajAvanArI te te
vyatire kavyakitao yugapadpravRutti pAmIne anvayashaktipaNAne pAmatI thakI paryAyone dravya kare chhe
(paryAyonI vivakShA vakhate paN, vyatirek vyakitao anvayashaktirUp banatI thakI paryAyone dravyarUp kare
chhe); jem bAjubandh vagere paryAyonI nipajAvanArI te te vyatirek vyakitao yugapadpravRutti pAmIne
anvayashaktipaNAne pAmatI thakI bAjubandh vagere paryAyone suvarNa kare chhe tem. dravyanI abhidheyatA
vakhate paN, sat-utpAdamAn dravyanI nipajAvanArI anvayashaktio kramapravRutti pAmIne te te
vyatirekavyakitapaNAne pAmatI thakI dravyane paryAyo (-paryAyorUp) kare chhe, jem suvarNanI nipajAvanArI
anvayashaktio kramapravRutti pAmIne te te vyatirekavyaktipaNAne pAmatI thakI suvarNane bAjubandh Adi
paryAyamAtra- (-paryAyamAtrarUp) kare chhe tem.
mATe dravyArthik kathanathI sat-utpAd chhe, paryAyArthik kathanathI asat-utpAd chhe- te vAt
anavadya (nirdoSh, abAdhya) chhe.
----------------------------------------------------------------------
1. vyatirekavyakitao= bhedarUp pragaTatAo. [vyatirek vyakitao utpattivinAsh pAme chhe. krame pravarte chhe ane paryAyone nipajAve chhe.
shrutagnAn kevaLagnAn vagere tathA svarUpAcharaNachAritra, yathAkhyAt chAritra vagere AtmadravyanI vyatirek vyaktio chhe, vyatirek tathA
anvayanA artho mATe AgaL Avel padaTippaN (phUTanoT) juo.]
2. sadbhAv sambaddha = hayAtI sAthe sambandhavALo- sankaLAyelo. [dravyanI vivakShA vakhate anvayashaktione mukhya ane vyatirekavyakitaone
gauN karAtI hovAthI, dravyane sadbhAvasambaddha utpAd (sat-utpAd, hayAtano utpAd) chhe.]
* asadbhAvasambaddha = ahayAtI sAthe sambandhavALo- sankaLAyelo [paryAyonI vivakShA vakhate, vyatirekavyakitaone mukhya ane
anvayashaktione gauN karAtI hovAthI, dravyane asadbhAv-sambaddha utpAd (asat-utpAd, avidyamAnano utpAd) chhe.]