Purusharth Siddhi Upay-Gujarati (English transliteration). Ahimsa Vrat Shlok: 43-44.

< Previous Page   Next Page >


Page 48 of 186
PDF/HTML Page 60 of 198

 

48 ] [ puruShArthasiddhiupAy visheShane na jANe to hinsAnAn udAharaN anRut vachanAdi kahyAn chhe. hinsAno ek bhed anRut vachan chhe, ek chorI chhe– em udAharaNarUpe jANavun. 42.

AgaL hinsAnun svarUp kahe chhe–

यत्खलुकषाययोगात्प्राणानां व्यभावरुपाणाम्।
व्यपरोपणस्य करणं सुनिश्चिता भवति सा हिंसा।। ४३।।

anvayArtha– [कषाययोगात्] kaShAyarUpe pariNamelA man, vachan, kAyAnA yogathI [यत्] je [द्रव्यभावरुपाणाम्] dravya ane bhAvarUp be prakAranA [प्राणानां] prANonun [व्यपरोपणस्य करणं] vyaparopaN karavun–ghAt karavo [सा] te [खलु] nishchayathI [सुनिश्चिता] sArI rIte nakkI karelI [हिंसा] hinsA [भवति] chhe.

TIkA– ‘खलु कषाययोगात् यत् द्रव्यभावरुपाणां प्राणानां व्यपरोपणस्यकरणं सा सुनिश्चिता हिंसा भवति’– nishchayathI kaShAyarUp pariNamelA man, vachan, kAyAnA yoganA hetuthI dravyabhAvarUp be prakAranA prANone pIDavA, ghAtavA te kharekhar hinsA chhe.

bhAvArtha– potAnA manamAn, vachanamAn ke sharIramAn krodh–kaShAy pragaT thayo. tenAthI pratham to potAnA shuddhopayogarUp bhAvaprANano ghAt thayo. A hinsA to potAnA bhAvaprANanA vyaparopaNathI thaI, te to pahelAn ja thaI. bIjA hinsA to thAy ke na paN thAy. pAchhaLathI kadAchit tIvra kaShAyarUp thAy ane potAnA dIrghashvAsAdithI athavA hAth–pagavaDe potAnA angane pIDA upajAvI athavA ApaghAt karI marI gayo te potAnA dravyaprANanA ghAtarUp hinsA thaI. vaLI je kaShAyathI anya jIvane kuvachan kahyA, marmabhedI hAsya karyun athavA je rIte tenun antarang pIDit thaI kaShAyarUp pariName tevun kArya karyun, tyAn paranA bhAvaprANanA vyaparopaNathI hinsA thAy chhe. jyAn kaShAyanA vashe pramAdI thayo, bIjA jIvanA sharIrane pIDA karI athavA prANanAsh karyA tyAn paranA dravyaprANanA ghAtathI hinsA thaI. A rIte hinsAnun svarUp kahyun. 43.

AgaL hinsA ane ahinsAnun nishchaye lakShaNavarNan kare chhe–

अप्रादुर्भावः खलु रागादीनां भवत्यहिंसेति।
तेषामेवोत्पत्तिर्हिंसेति जिनागमस्य संक्षेपः।। ४४।।