puruShArthasiddhiupAy ] [ 69 jIbh, nAk ane Ankh sahit bhamarA, patangiyA vagere chaturindriy jIv chhe. sparsha, jIbh, nAk, Ankh ane kAn sahitanA jIv panchendriy chhe. tenA be bhed chhe. jene man hoy te sangnI, jene man na hoy te asangnI. temAn sangnI panchendriy sivAy badhA tiryanchagatinA bhed chhe. sangnI panchendriyanA chAr prakAr chhe. dev, manuShya, nArakI ane tiryanch. emAn dev bhavanavAsI, vyantar, jyotiShI ane kalpavAsInA bhedathI chAr prakAre chhe. manuShya Arya ane mlechchhanA bhedathI be prakAre chhe. nArakInA jIv sAt bhUminI apekShAe sAt prakAranA chhe. tiryanchomAn machchhAdik jalachar, vRuShabhAdik sthalachar ane hansAdik nabhachar–e traN prakAr chhe. A bhed tras–sthAvaranA jANI enI rakShA karavI. 76.
shrAvakane sthAvarahisAmAn paN svachchhandapaNAno niShedha–
anvayArtha– [सम्पन्नयोग्यविषयाणाम्] Indriy–viShayonun nyAyapUrvak sevan karanAr [गृहिणाम्] gRuhasthoe [स्तोकैकेन्द्रियघातात्] alpa ekendriyanA ghAt sivAy [शेषस्थावरमारणविरमणमपि] bAkInA sthAvar (ekendriy) jIvone mAravAno tyAg paN [करणीयम्] karavA yogya [भवति] thAy chhe.
TIkA– ‘सम्पन्नयोग्यविषयाणां गृहिणां स्तोकैकेन्द्रियघातात् शेषस्थावरमारणविरमणम् अपि करणीयम् भवति’– nyAyapUrvak IndriyanA viShayone sevanArA shrAvakone thoDok ekendriyano ghAt yatna karavA chhatAn thAy chhe, te to thAy. bAkInA jIvone vinA kAraNe mAravAno tyAg paN temaNe karavo yogya chhe.
bhAvArtha– yogya viShayonun sevan karatAn sAvadhAnatA hovA chhatAn sthAvaranI hinsA thAy te to thAy chhe, parantu anya sthAvar jIvanI hinsA karavAno to tyAg karavo. 77.
A ahinsA dharmane sAdhatAn sAvadhAn kare chhe–