puruṣhārthasiddhiupāy ] [ pa ek hāthīnā anek aṅg potānī sparshandriyathī judā judā jāṇyā. āṅkho vinā ākhā sarvāṅg hāthīne na jāṇavāthī hāthīnun svarūp anek prakāre kahīne (ek aṅgane ja sarvāṅg gaṇīne) paraspar vād karavā lāgyā. tyān āṅkho vāḷo puruṣh hāthīno yathārtha nirṇay karīne temanī bhinna bhinna kalpanāne dūr kare chhe, tem agnānī ek vastunā anek aṅgono potānī buddhithī judī judī anya anya rītithī nishchay kare chhe. samyaggnān vinā sarvāṅg (sampūrṇa) vastune na jāṇavāthī ekāntarūp vastu mānīne paraspar vād kare chhe tyān syādvād vidyānā baḷ vaḍe samyaggnānī yathārthapaṇe vastuno nirṇay karī temanī bhinna bhinna kalpanā dūr kare chhe. tenun udāharaṇ–

sāṅkhyamatī vastune nitya ja māne chhe, bauddhamatī kṣhaṇik ja māne chhe, syādvādī kahe chhe ke jo vastu sarvathā nitya ja hoy to anek avasthānun palaṭavun thāy chhe te kevī rīte bane chhe? jo vastune sarvathā kṣhaṇik mānīe to ‘je vastu pahelān dekhī hatī te ā ja chhe’ evun pratyabhignān kevī rīte thāy chhe? māṭe kathañchit dravyanī apekṣhāe vastu nitya chhe ane paryāyanī apekṣhāe kṣhaṇik chhe. ā rīte syādvād vaḍe sarvāṅg vastuno nirṇay karavāmān āve tyāre ekānt shraddhāno niṣhedh thāy chhe. vaḷī kevo chhe syādvād? ‘सकलनयविलसितानां विरोधमथनं’ samasta nayothī prakāshit je vastuno svabhāv tenā virodhane dūr kare chhe.

bhāvārthaḥ– nayavivakṣhāthī vastumān anek svabhāvo chhe. vaḷī temān paraspar virodh chhe. jem ke asti ane nāstinun pratipakṣhapaṇun chhe, parantu jyāre syādvādathī sthāpan karīe tyāre sarva virodh dūr thāy chhe. kevī rīte? ek ja padārtha kathañchit svachatuṣhṭayanī apekṣhāe astirūp chhe, kathañchit parachatuṣhṭayanī apekṣhāe nāstirūp chhe. kathañchit samudāyanī apekṣhāe ekarūp chhe, kathañchit guṇaparyāyanī apekṣhāe anekarūp chhe. kathañchit sañgnā, saṅkhyā, lakṣhaṇanī apekṣhāe guṇ– paryāyādi anek–bhedarūp chhe, kathañchit satnī apekṣhāe abhedarūp chhe. kathañchit dravya apekṣhāe nitya chhe, kathañchit paryāy apekṣhāe anitya chhe. ā rīte syādvād sarva virodhane dūr kare chhe. syāt eṭale kathañchit nay apekṣhāe, vād eṭale vastusvabhāvanun kathan tene syādvād kahe chhe, tene namaskār karyā. 2.

āgaḷ āchārya grantha karavānī pratignā kare chhe.