114 ]
‘दर्शनशरणाः’ दर्शनं शरणं१ संसारापायपरिरक्षकं येषां, दर्शनस्य वा शरणं रक्षणं यत्र ते । ‘शिवं’ मोक्षं । भजन्त्यनुभवन्ति । कथंभूतं ? ‘अजरं’ न विद्यते जरा वृद्धत्वं यत्र । ‘अरुजं’ न विद्यते रुग्व्याधिर्यत्र । ‘अक्षयं’ न विद्यते लब्धानन्तचतुष्टयक्षयो२ यत्र । ‘अव्याबाधं’ न विद्यते दुःखकारणेन केनचिद्विविधा विशेषेण वा अबाधा यत्र । ‘विशोकभयशङ्कं’ विगता शोकभयशङ्का यत्र । ‘काष्ठागतसुखविद्याविभवं’ काष्ठां परमप्रकर्षं गतः प्राप्तः सुखविद्ययोर्विभवो विभूतिर्यत्र । ‘विमलं’ विगतं मलं द्रव्यभावरूपकर्म३ यत्र ।।४०।। bAdhArahit, [विशोकभयशंकम् ] shok, bhay tathA shankA rahit [काष्ठागतसुखविद्याविभवम् ] jyAn sukh ane gnAnano vaibhav parAkAShThAe pahonchyo chhe tevA – arthAt sarvotkRuShTa sukh ane sarvotkRuShTa gnAnasahit, [विमलं ] malarahit, arthAt dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmarUp malarahit [शिवम् ] mokShane [भजन्ति ] pAme chhe.
TIkA : — ‘दर्शनशरणाः’ jemane samyagdarshan sharaN chhe – arthAt samyagdarshan jemanun sansAranAn dukhamAnthI rakShaN karanAr chhe – athavA jemane samyagdarshananun sharaN chhe – rakShaN chhe, teo ‘शिवं भजन्ति’ mokSha pAme chhe – anubhave chhe. kevA (mokShane)? ‘अजरं’ jyAn jarA eTale ghaDapaN nathI, ‘अरुजम्’ jyAn ruj eTale rog – vyAdhi nathI, ‘अक्षयम्’ jyAn prApta thayelA anant chatuShTayano kShay nathI, ‘अव्याबाधम्’ jyAn koI dukh paDavAthI athavA vividh prakArathI bAdhA nathI, ‘विशोकभयशंकम्’ jyAn shok, bhay ane shankAno nAsh thaI gayo chhe, ‘काष्ठागतसुखविद्याविभवम्’ jyAn sukh ane gnAnano vibhav – vibhUti parAkAShThAe pahonchI chhe tathA ‘विमलं’ jyAn dravyakarma, bhAvakarma ane nokarmarUp maLano nAsh thayo chhe tevA (mokShane pAme chhe.)
bhAvArtha : — samyagdraShTi jIv mokSha paN prApta kare chhe. jyAn ghaDapaN, rog, kShay, bAdhA, shok, bhay ane shankAno tathA dravyakarma, bhAvakarma, nokarmarUp malano sarvathA abhAv hoy chhe tathA nav kShAyik labdhio tathA anantadarshanAdi anantachatuShTayano sadA sadbhAv hoy chhe. 40. १. शरणं संसारापायपरिरक्षकं येषां, दर्शनस्य वा शरणं रक्षणं यत्र ते शिवं घ० । २. चतुष्टयस्वरूपस्य घ० । ३. द्रव्यभावस्वरूपं कर्म घ० ।