142 ]
‘गृहिणां’ सम्बन्धि यत् विकलं चरणं तत् ‘त्रेधा’ त्रिप्रकारं । ‘तिष्ठति’ भवति । किं विशिष्टं सत् ? ‘अणुगुणशिक्षाव्रतात्मकं’ सत् अणुव्रतरूपं गुणव्रतरूपं शिक्षाव्रतरूपं सत् । त्रयमेव । तत्प्रत्येकं । ‘यथासंख्यं’ । ‘पंचत्रिचतुर्भेदमाख्यातं’ प्रतिपादितं । तथा हि — अणुव्रतं पंचभेदं गुणव्रतं त्रिभेदं शिक्षाव्रतं चतुर्भेदमिति ।।५१।।
तत्राणुव्रतस्य तावत्पंचभेदान् प्रतिपादयन्नाह —
[अणुगुणशिक्षाव्रतात्मकम् ] aNuvrat, guNavrat ane shikShAvratarUp hotun thakun [त्रेधा ] traN prakAre [तिष्ठति ] chhe. te [त्रयं ] traN prakAranun chAritra [यथासंख्यम् ] anukrame [पञ्चत्रिचतुर्भेदम् ] pAnch, traN ane chAr bhedarUp [आख्यातम् ] kahyun chhe.
TIkA : — ‘गृहिणाम्’ gRuhastho sambandhI je ‘विकलं चरणं’ vikalachAritra chhe, te ‘त्रेधा तिष्ठति’ traN prakAre chhe. kevA (prakAre) chhe? ‘अणुगुणशिक्षाव्रतात्मकं सत्’ te aNuvrat, guNavrat ane shikShAvratarUp traN prakAre chhe. te ‘त्रयमेव’ e traNemAn ‘यथासंख्यं पञ्चत्रिचतुर्भेदं’ pratyekanA anukrame pAnch, traN ane chAr bhed ‘आख्यातम्’ kahyA chhe. te A pramANe – aNuvrat pAnch prakAranAn, guNavrat traN prakAranAn ane shikShAvrat chAr prakAranAn chhe.
bhAvArtha : — gRuhasthonun vikal (ekadesh) chAritra traN prakAre chhe – aNuvrat, guNavrat ane shikShAvrat ane te darekanA anukrame pAnch, traN ane chAr bhed chhe, arthAt aNuvratanA pAnch bhed, guNavratanA traN bhed ane shikShAvratanA chAr bhed chhe.
je gRuhavAs chhoDavAne asamartha chhe, te samyagdraShTi gharamAn rahI uparokta bAr prakAranun vyavahArachAritra pALI shake chhe. 51.
temAn pratham aNuvratanA pAnch bhedonun pratipAdan karIne kahe chhe —
anvayArtha : — [पापेभ्यः ] pAp – AsravanA dvArarUp [स्थूलेभ्यः ] sthUL [प्राणातिपातवितथव्याहारस्तेयकाममूर्च्छाभ्यः ] prANonun viyojan (hinsA), vitathavyAhAr