176 ]
प्राणहितातिपिष्टा१ संस्कार्य तेषामेव भोक्तुं दत्ता । तैर्भोजनं भुक्त्वा गछद्भिः पृष्टं — क्व प्राणहिताः ? तयोक्तं भवन्त एव ज्ञानेन जानन्तु यत्र तास्तिष्ठन्ति, यदि पुनर्ज्ञानं नास्ति तदा वमनं कुर्वन्तु भवतामुदरे प्राणहितास्तिष्ठन्तीति । एवं वमने कृते दृष्टानि प्राणहिताखण्डानि । ततो रुष्टश्च श्वसुरपक्षजनः । ततः सागरदत्तभगिन्या कोपात्तस्या असत्यपरपुरुष दोषोद्भावना कृता । तस्मिन् प्रसिद्धिं गते सा नीली देवाग्रे संन्यासं गृहीत्वा कायोत्सर्गेण स्थिता, दोषोत्तारे भोजनादौ प्रवृत्तिर्मम नान्यथेति । ततः क्षुभितनगरदेवतया आगत्य रात्रौ सा भणिता — हे महासति ! मा प्राणत्यागमेवं कुरु, अहं राज्ञः प्रधानानां पुरजनस्य स्वप्नं ददामि । लग्ना यथा नगरप्रतोल्यः कीलिता महासतीवामचरणेन संस्पृश्य उद्धटिष्यन्यतीति । ताश्च प्रभाते भवच्चरणं स्पृष्ट्वा एवं वा उद्धटिष्यन्तीति२ पादेन प्रतोलीस्पर्शं कुर्यास्त्वमिति भणित्वा राजादीनां तथा स्वप्नं दर्शयित्वा पत्तनप्रतोलीः कीलित्वा स्थिता सा नगरदेवता । प्रभाते कीलिताः प्रतोलीर्दृष्ट्वा राजादिभिस्तं स्वप्नं स्मृत्वा३ नगरस्त्रीचरणताडनं pIsIne ane sanskArIne (vaghArIne) temane ja khAvA ApI. bhojan karIne jyAre teo javA lAgyA tyAre temaNe pUchhyun (‘‘amArI) jUtIo kyAn chhe?’’
teNe nIlIe kahyun ‘‘Ap ja gnAnathI jANI lo ke te kyAn chhe? jo gnAn na hoy to Ap vaman (UlaTI) karo, ApanI jUtIo ApanA peTamAn chhe.’’
e rIte vaman karavAmAn Avyun ane temAn jUtIonA kakaDA jovAmAn AvyA. tethI shvasurapakShanAn mANaso roShe bharAyA.
pachhI sAgaradattanI bahene kopane lIdhe tenA upar parapuruSh sAthenA doShano (vyabhichArano) jUTho Arop mUkyo, te jAher thatAn te nIlI jinendradevanI AgaL ‘‘doSh dUr thashe to hun bhojanAdimAn pravRutti karIsh, nahi to nahi’’ em bolIne (pratignA karIne) kAyotsarge beThI. pachhI kShobh pAmelA nagaradevatAe rAtre AvIne tene kahyun ‘‘he mahAsatI, A rIte prANatyAg na kar. hun rAjAne, pradhAnone ane purajanone svapnun daun chhun ke bandh thaI gayelA nagaranA daravAjA mahAsatInA DAbA charaNasparshathI khUlashe, ane te (daravAjA) prabhAtamAn tamArA charaNanA sparshathI khUlashe, mATe tame pAdathI daravAjAno sparsha karajo.’’
em kahIne rAjA vagerene tevun svapnun daIne te nagaradevatAe nagaranA daravAjA bandh karI dIdhA. prabhAtamAn bandh thaI gayelA daravAjA joIne rAjA vagerene te svapnun yAd Avyun १. मृष्टा ग घ । नगर सर्वस्त्री । २. ‘ताश्च प्रभाते । ३. भवच्चरणं स्पृष्ट्वा एवं व उद्धटिष्यन्तीति’ इति