kahAnajainashAstramALA ]
अधुना प्रोषधोपवासस्य लक्षणं कुर्वन्नाह —
चत्वारश्च ते आहाराश्चाशनपानखाद्यलेह्यलक्षणाः । अशनं हि भक्तमुद्गादि, पानं हि पेयमथितादि, खाद्यं मोदकादि, लेह्यं रब्रादि, तेषां विसर्जनं परित्यजनमुपवासोऽभिधीयते । प्रोषधः पुनः सकृद्भुक्तिर्धारणकदिने एकभक्तविधानं । यत्पुनरुपोष्य उपवासं कृत्वा पारणकदिने आरम्भंसकृद्भुक्तिमाचरत्यनुतिष्ठति स प्रोषधोपवासोऽभिधीयते इति ।।१०९।।
have proShadhopavAsane tenun lakShaN karIne kahe chhe —
anvayArtha : — [चतुराहारविसर्जनम् ] chAr prakAranA AhArano (ashan, khAdya, lehya ane peyano) sarvathA tyAg karavo te [उपवासः ] upavAs chhe ane [सकृद्भुक्तिः ] ek vAr bhojan karavun te [प्रोषधः ] proShadh chhe (ekAshan chhe). ane [यद् ] je [उपोष्य ] upavAs karyA pachhI [आरंभम् ] pAraNAne divase ekavAr bhojan [आचरति ] kare chhe, [सः ] te [प्रोषधोपवासः ] proShadhopavAs chhe.
TIkA : — ‘चतुराहारविसर्जनम्’ ashan, khAdya, pAn ane lehyanA bhedathI chAr prakArano AhAr chhe. ashan eTale roTalI, dAL, bhAt, Adi khAdya eTale lADu vagere, pAn eTale dUdh, pANI vagere ane lehya eTale rAbaDI vagere. te chAr prakAranA AhArano tyAg karavo tene ‘उपवासः’ upavAs kahe chhe. ‘प्रोषधः’ ekavAr bhojan karavun tene proShadh kahe chhe ane dhAraNAnA divase (upavAsanA pahelAnnA divase) ekavAr bhojan karIne ‘उपोष्य’ parvanA divase upavAs karIne je pAraNAne divase ‘आरंभम्’ ekavAr bhojan ‘आचरति’ kare chhe. ‘स प्रोषधोपवासः’ tene proShadhopavAs kahe chhe.
bhAvArtha : — ashan, khAdya, lehya ane pey — e chAr prakAranA AhArano bAr prahar sarvathA tyAg karavo te upavAs chhe ane divase ekavAr bhojan karavun te proShadh yA ekAshan chhe. dhAraNA ane pAraNAnA divase ekAshan ane bannenA vachchenA divase