256 ]
अथ केऽस्यातीचारा इत्याह —
प्रोषधोपवासस्य व्यतिलंघनपंचकमतिविचारपंचकं । तदिदं पूर्वार्धप्रतिपादितप्रकारं । तथा हि । ग्रहणविसर्गास्तरणानि त्रीणि । कथंभूतानि ? अदृष्टमृष्टानि दृष्टं दर्शनं जन्तवः सन्ति न सन्तीति वा चक्षुपावलोकनं मृष्टं मदुनोपकरणेन प्रमार्जनं तदुभौ न विद्येते येषु ग्रहणादिषु तानि तथोक्तानि । तत्र बुभुक्षापीडितस्यादृष्टस्यार्हदादिपूजोपकरणस्यात्मपरिधानाद्यर्थस्य च upavAs karavo arthAt soL prahar sudhI chAre AhArono tyAg karavo tene proShadhopavAs kahe chhe. 109.
have tenA (proShadhopavAsanA) kayA atichAro chhe te kahe chhe —
anvayArtha : — [यत् ] je [अदृष्टमृष्टानि ] joyA vinA tathA sammArjan karyA vagar (sAph karyA vagar) [ग्रहणविसर्गास्तरणानि ] (pUjAnAn upakaraNo) grahaN karavAn, maLamUtrAdino tyAg karavo ane bistaro pAtharavo tathA [अनादरास्मरणे ] Avashyak AdimAn anAdar karavo ane yogya kriyAo bhUlI javI [तद् इदम् ] te A [प्रोषधोपवासव्यतिलङ्घनपंचकम् ] proShadhopavAs (shikShAvrat)nA pAnch atichAr chhe.
TIkA : — ‘प्रोषधोपवास व्यतिलङ्घनपञ्चकम्’ proShadhopavAsanA pAnch atichAro- tenA prakAro A shlokanA pUrvArdhamAn batAvavAmAn AvyA chhe. te A pramANe chhe — ‘ग्रहणविसर्गास्तरणानि’ grahaN, tyAg ane AstaraN (pathArI pAtharavI) — e traN (atichAro). te kevA chhe? ‘अदृष्टमृष्टानि’ दृष्टं joyelA – jantuo chhe ke nahi te AnkhathI avalokavun (bArIkAIthI tapAsavun) ane ‘मृष्टं’ sAph karelA – komaL upakaraNathI (pInchhI AdithI) sAph karavun; je grahaNAdimAn te banne (draShTa ane mRuShTarUp kriyAo) na hoy tene adraShTamuShTa kahe chhe. (adraShTamRuShTano sambandh grahaN, visarga ane AstaraN e traNeyanI sAthe chhe tethI adraShTamRuShTagrahaN, adraShTamRuShTavisarga ane adraShTamRuShTa – AstaraN — e traN atichAr thAy chhe.) temAn adraShTamRuShTagrahaN atichAramAn kShudhAthI pIDAtA mANasane arhantAdinI pUjAnAn