kahAnajainashAstramALA ]
मुक्ता । तत्र च तां रुदन्तीमालोक्य भीमनाम्ना भिल्लराजेन निजपल्लिकायां नीत्वा
प्रधानराज्ञीपदं तव ददामि मामिच्छेति भणित्वा रात्रावनिच्छतीं भोक्तुमारब्धा । व्रतमाहात्म्येन
वनदेवतया तस्य ताडनाद्युपसर्गः कृतः । देवता काचिदियमिति भीतेन तेनावासितसार्थ-
पुष्पकनाम्नः सार्थवाहस्य समर्पिता । सार्थवाहो लोभं दर्शयित्वा परिणेतुकामो न तया
वाञ्छितः । तेन चानीयायोध्यायां कामसेनाकुट्टिन्याः समर्पिता, कथमपि वेश्या न जाता ।
ततस्तया सिंहराजस्य राज्ञो दर्शिता तेन च रात्रौ हठात् सेवितुमारब्धा । नगरदेवतया
तद्व्रतमाहात्म्येन तस्योपवर्गः कृतः । तेन च भीतेन गृहान्निः सारिता । रुदती सखेदं सा
कमलश्रीक्षांतिकया१ श्राविकेति मत्वाऽतिगौरवेण धृता । अथानंतमतीशोकविस्मरणार्थं
mahAaraNyamAn chhoDI dIdhI. tyAn tene raDatI joIne bhIm nAmano bhIlono rAjA tene potAnA sthAne laI gayo ane ‘tun mane chAh (prem kar), hun tane mArI paTarANI banAvIsh’ — em kahIne rAtre tenI ichchhA na hovA chhatAn tene bhogavavAnI cheShTA sharU karI. vratanA prabhAvathI – mAhAtmyathI vanadevatAe tenA (bhIlarAjanA) upar tADanAdi upasarga karyo.
‘A koI devatA (devI) chhe’ em jANI bhayabhIt thaIne teNe (te bhIl rAjAe) tyAn mukAm nAkhelA vaNajArAonA kAphalAnA pramukh puShpak nAmanA sArthavAhane anantamatI sompI dIdhI.
sArthavAhe lobh – lAlach batAvIne tenI sAthe paraNavAnI ichchhA karI; parantu teNe (anantamatIe) tenI ichchhA svIkArI nahi. AthI teNe tene ayodhyAmAn lAvIne kAmasenA nAmanI kuTaNI (veshyA)ne sompI. kAmasenAe tene veshyA banAvavA mAngI, parantu te koIpaN rIte veshyA banI nahi, pachhI teNe (kAmasenAe) anantamatIne sinharAj nAmanA rAjAne batAvI. rAtre te rAjAe baLajabarIthI tenun sevan karavA prArambh karyo, paN nagaradevatAe tenA vratanA mAhAtmyathI tenA (rAjA) upar upasarga karyo. tethI te (rAjA) bhayabhIt thayo ane tene gharamAnthI bahAr kADhI mUkI. sakhed raDatI evI tene joIne kamalashrI nAmanI kShAntikA (kShullikA)e ‘‘A (koI) shrAvikA chhe’’, em mAnIne ati gauravathI (ghaNA mAnabher) potAnI pAse rAkhI.
pachhI anantamatIno shok bhulAvavA mATe bahu sAthIo sAthe priyadatta sheTh vandanA – १. कंतिका घ० ।