136 ]
‘हिंसादेः निवर्तना’ व्यावृत्तिः कृता भवति । कुतः ? ‘रागद्वेषनिवृत्तेः’ । अयमत्र तात्पर्यार्थंः — प्रवृत्तरागादिक्षयोपशमादेः हिंसादिनिवृत्तिलक्षणं चारित्रं भवति । ततो भाविरागादिनिवृत्तेरेवं प्रकृष्टतरप्रकृष्टतमत्वाद् हिंसादि निवर्तते । देशसंयतादिगुणस्थाने रागादिहिंसादिनिवृत्तिस्तावद्वर्तते यावन्निःशेषरागादिप्रक्षयः तस्माच्च निःशेषहिंसादिनिवृत्तिलक्षणं परमोदासीनतास्वरूपं परमोत्कृष्टचारित्रं भवतीति । अस्यैवार्थस्य समर्थनार्थमर्थान्तरन्यास- माह — ‘अनपेक्षितार्थवृत्तिः कः पुरुषः सेवते नृपतीन्’ अनपेक्षिताऽनभिलषिता अर्थस्य
anvayārtha : — [रागद्वेषनिवृत्तेः ] rāg – dveṣhanī nivr̥utti thavāthī [हिंसादि निवर्त्तना ] hinsā, jūṭh, chorī, kushīl ane parigrah — e pāñch pāpothī nivr̥utti [कृता भवति ] (svayamev) thaī jāy chhe, kem ke [अनपेक्षितार्थवृत्तिः ] jene koī prayojanarūp phaḷanī prāptinī abhilāṣhā nathī tevo [कः पुरुषः ] koṇ puruṣh [नृपतीन् ] rājāonī [सेवते ] sevā kare? (arthāt koī nahi.)
ṭīkā : — ‘हिंसादेः निवर्तना कृता भवति’ hinsādi pāñch pāpothī vyāvr̥utti (svataḥ) thaī jāy chhe. shāthī? ‘रागद्वेषनिवृत्तेः’ rāg – dveṣhanī nivr̥uttithī. ahīn tātparyārtha e chhe ke – (vartamān) pravartatā rāgādinā kṣhayopashamādithī hinsādi pāponā tyāgarūp chāritra thāy chhe. tyār pachhī āgāmī kāḷamān thavāvāḷā, rāgādibhāvonī nivr̥uttithī āgaḷ – āgaḷ prakr̥uṣhṭa, prakr̥uṣhṭatar ane prakr̥uṣhṭatam e rīte hinsādinī nivr̥utti thāy chhe. arthāt deshasanyatādi guṇasthānomān rāgādi bhāvanī tathā hinsādi pāponī nivr̥utti tyān sudhī thatī rahe chhe ke jyān sudhī samasta rāgādino kṣhay ane tethī thavāvāḷun samasta hinsādi pāponā tyāgarūp param udāsīnatā svarūp paramotkr̥uṣhṭa chāritra thāy chhe. ā ja arthanā samarthan māṭe ‘arthāntaranyās’ kahe chhe —