160 ]
तस्येदानीमतिचारानाह —
‘अस्तेये’ चौर्यविरमणे । ‘व्यतीपाता’ अतीचाराः पंच भदन्ति । तथा हि । चौरप्रयोगः चोरयतः स्वयमेवान्येन वा प्रेरणं प्रेरितस्य वा अन्येनानुमोदनं । चौरार्थादानं च अप्रेरितेनाननुमतेन तच चोरेणानीतस्यार्थस्य ग्रहणं । विलोषश्च उचितन्यायादन्येन प्रकारेणार्थस्यादानं विरुद्धराज्यातिक्रम इत्यर्थः । विरुद्धराज्ये स्वल्पमूल्यानि महार्घणि द्रव्याणीति कृत्वा स्वल्पतरेणार्थेन गृह्णाति । सदृशन्मिश्रश्च प्रतिरूपकव्यवहार इत्यर्थः सदृशेन तैलादिना
have tenā (achauryāṇuvratanā) atichāro kahe chhe —
anvayārtha : — [चौरप्रयोगचौरार्थादानविलोपसदृशसन्मिश्राः ] chauraprayog (chorīno upāy batāvavo) chaurārthādān (chorīnī vastu kharīdavī), vilop (rājānī āgnānun ullaṅghan karavun), sadrashasammishra (halakī – bhāre sadrash vastuonun mishraṇ karī vechavun) ane [हीनाधिकविनिमानं ] hīnādhikavinimān (māp – tolā ochhān – vattān rākhavān) [पञ्च ] — e pāñch [अस्तेय ] achauryāṇuvratamān [व्यतीपातः ] atichāro chhe.
ṭīkā : — ‘अस्तेय’ chorīthī viramaṇamān arthāt achauryāṇuvratamān ‘व्यतीपाताः’ atichāro ‘पञ्च’ pāñch chhe. te ā pramāṇe chhe — ‘चौरप्रयोगः’ chorī karanārane svayam preraṇā karavī yā bījā dvārā preraṇā karavī yā preritane anya dvārā anumodanā karavī, ‘चौर्यार्थादानं’ aprerit ane ananumodit chor dvārā lāvelī chījonun grahaṇ karavun, ‘विलोपः’ uchit nyāyathī anya prakāre (nīti viruddha) vastune grahaṇ karavī, viruddha rājyamān jaīne nīti viruddha vastu āpavī – levī te viruddha rājyātikram chhe evo artha chhe. viruddha rājyamān mahā – vadhāre kimmatanī vastuone ochhī kimmatanī vastuo kahīne bahu thoḍā dhanathī lāve chhe, ‘सदृशसन्मिश्रः’ samān rūp – raṅgavāḷī vastuonun sammishraṇ athavā pratirūpak vyavahār evo artha chhe; samān tel ādi sāthe ghī ādinun sammishraṇ kare chhe,