162 ]
‘सा परदारनिवृत्तिः’ । यत् ‘परदारान्’ परिगृहीतानपरिगृहीतांश्च । स्वयं ‘न च’ नैव । गच्छति । तथा ‘परानन्यान्’१ परदारलम्पटान् न गमयति परदारेषु गच्छतो यत्प्रयोजयति न च✽ । कुतः ? ‘पापभीतेः’ पापोपार्जनभयात् न पुनः नृपत्यादिभयात् । न केवलं सा परदारनिवृत्तिरेवोच्यते किन्तु२ ‘स्वदारसन्तोषनामापि’ स्वदारेषु सन्तोषः स्वदारसन्तोषस्तन्नाम यस्याः३ ।।५९।।
anvayārtha : — [यत् ] je [पापभीतेः ] pāpanā bhayathī [न तु ] na to pote [परदारान् ] parastrī pāse [गच्छति ] javun [च ] ane [न परान ] na to bījāone (parastrī pāse) [गमयति ] mokalavun [सा ] te [परदारनिवृत्तिः ] parastrī tyāg athavā [स्वदारसंतोषनाम् अपि ] svadārasantoṣh nāmanun aṇuvrat (brahmacharyāṇuvrat) kahevāy chhe.
ṭīkā : — puruṣh je ‘सा परदारनिवृत्तिः’ je ‘परदारान्’ parigr̥uhit (vivāhit) ane aparigr̥uhit (avivāhit) parastrī pāse svayam jato nathī (parastrī sāthe svayam ramato nathī) tathā ‘परान्’ bījāone parastrī pāse lampaṭ puruṣhone mokalato nathī, parastrī pāse javā koīne prerato nathī. shāthī? ‘पापभीतेः’ – pāpanā bhayathī, (pāp upārjan karavānā bhayathī), paṇ nahi ke rājādinā bhayathī, tene kevaḷ parastrī tyāg kahetā nathī, kintu ‘स्वदार- संतोषनामापि’ svadārasantoṣh nāmanun (svastrīmān santoṣh nāmanun) aṇuvrat paṇ kahe chhe.
bhāvārtha : — je pāpanā bhayathī nahi ke rājādinā bhayathī na to svayam parastrīne bhogave chhe ane na to lampaṭ puruṣho dvārā bhogavāve chhe, tenī te kriyā paradāranivr̥utti yā svadārasantoṣh nāmanun brahmacharyāṇuvrat kahevāy chhe.
jene svastrīthī santoṣh hoy chhe tene parastrītyāg svayam hoy chhe. jem puruṣh sambandhī brahmacharyāṇuvrat chhe, tem strīsambandhī paṇ brahmacharyāṇuvrat samajavun arthāt strīe svayam par १. परदारान् क – ख पाठः । ✽ पुष्पमध्यगतो पाठः ग पुस्तके नास्ति । २. अपि तु ख-ग पाठः । ३. यस्य क पाठः ।