kahānajainashāstramāḷā ]
तच्च द्विधा भिद्यत इति —
नियमो यमश्च विहितौ द्वेधा भोगोपभोगसंहारात् ।
नियमः परिमितकालो यावज्जीवं यमो ध्रियते ।।८७।।
‘भोगोपभोगसंहारात्’ भोगोपभोगयोः संहारात् परिमाणात् तमाश्रित्य । ‘द्वेधा विहितौ’ द्वाभ्यां प्रकाराभ्यां द्वेधा व्यवस्थापितौ । कौ ? ‘नियमो यमश्चे’त्येतौ । तत्र को नियमः कश्च यम इत्याह — ‘नियमः परिमितकालो वक्ष्यमाणः परिमितः कालो यस्य भोगोपभोगसंहारस्य स नियमः । ‘यमश्च यावज्जीवं ध्रियते’ ।।८७।।
tenā (bhogopabhoganā tyāganā) be prakār chhe —
anvayārtha : — [भोगोपभोगसंहारे ] bhogopabhoganā parimāṇano āshray karīne [नियमः ] niyam [च ] ane [यमः ] yam – evā [द्वेधा ] be prakāre [विहितौ ] kahevāmān āvyā chhe; temān [परिमितकालो ] niyat kāḷanī maryādāpūrvak karelo tyāg te [नियमः ] niyam chhe ane je tyāg [यावज्जीवनम् ] jīvanaparyanta [ध्रियते ] dhāraṇ karavāmān āve chhe te [यमः ] yam chhe.
ṭīkā : — ‘भोगोपभोगसंहारात्’ bhog – upabhoganā parimāṇanī apekṣhāe arthāt bhog ane upabhoganā parimāṇano āshray karīne ‘द्वेधा विहितौ’ be prakāro kahevāmān āvyā chhe. kayā? ‘नियमो यमश्च’ niyam ane yam evā be. temān niyam shun? ane yam shun? te kahe chhe — ‘नियमः परिमितकालो’ dhārelā niyat kāḷ sudhī bhogopabhoganun parimāṇ karavāmān āve chhe te niyam chhe ane jīvanaparyanta bhogopabhoganun parimāṇ dhāraṇ karavāmān āve chhe te yam chhe.
bhāvārtha : — bhogopabhog parimāṇ vratamān niyam ane yam – em be prakāranā tyāganun vidhān karavāmān āvyun chhe. te je tyāg ghaḍī, kalāk ādi niyat samayanī maryādāthī karavāmān āve chhe te niyam kahevāy chhe ane je tyāg jīvanaparyant karavāmān āve chhe te yam kahevāy chhe.