272 ]
जनपददेशे कावेरीपत्तने राजोग्रसेनः, श्रेष्ठी धनपतिः, भार्या धनश्रीः, पुत्री वृषभसेना, तस्या धात्री रूपवती नामा । एकदा वृषभसेनास्नानजलगर्तायां रोगगृहीतं कुक्कुरं पतितलुठितोऽत्थितं रोगरहितमालोक्य चिन्तितं धात्र्या — पुत्रीस्नानजलमेवास्यारोग्यत्वे कारणम् । ततस्तया धात्र्या निजजनन्या द्वादशवार्षिकाक्षिरोगगृहीतायाः कथिते तया लोचने तेन जलेन परीक्षार्थमेकदिने र्धोतेदृष्टी च शोभने जाते । ततः सर्वरोगापनयने सा धात्री प्रसिद्धा तत्र नगरे संजाता । एकदोग्रसेनेन रणपिंगलमंत्री बहुसैन्योपेतो मेघपिंगलोपरि प्रेषितः । स तं देशं प्रविष्टो विषोदकसेवनात् ज्वरेण गृहीतः । स च व्याघुटयागतः रूपवत्या च तेन जलेन नीरोगीकृतः । उग्रसेनोऽपि कोपात्तत्र गतः तथा ज्वरितो व्याघुटयायातो रणपिंगलाज्जलवृत्तान्तमाकर्ण्य तज्जलं याचितवान् । ततो मंत्र उक्तो धनश्रिया भोः श्रेष्ठिन् ! कथं नरपतेः शिरसि पुत्रीस्नानजलं क्षिप्यते ? धनपतिनोक्तं यदि पृच्छति राजा जलस्वभावं
janapadadeshamān kāverī shaheramān rājā ugrasen, sheṭh dhanapati, tenī strī dhanashrī, tenī putrī vr̥uṣhabhasenā ane tenī dhāvamātā (dhātrī) rūpavatī nāme hatān.
ek divas vr̥uṣhabhasenānā snānajaḷanā khāḍāmān ek rogagrasta kūtarun paḍyun, āḷoṭyun ane nīkaḷyun. tenā rogarahit dekhīne dhātrīe vichāryunḥ ‘‘putrīnun snānajaḷ ja tenī ārogyatānun kāraṇ chhe.’’
pachhī te dhātrīe bār varṣhathī āṅkhanā rogathī pīḍātī potānī mātāne ā vāt karī. ek divas parīkṣhā māṭe te jaḷathī potānān netro dhotān, tenī (dhātrīnī mātānī) āṅkho sārī thaī gaī. ā ghaṭanāthī te dhātrī sarva rogo maṭāḍanārī chhe, em te nagaramān prasiddha thaī.
ek divas rājā ugrasene bahu sainya sāthe raṇapiṅgal mantrīne meghapiṅgal upar (chaḍhāī karavā) mokalyo. mantrī jevo ja te deshamān praveshyo ke tarat ja jherī pāṇīnā sevanathī tāve sapaḍāyo. te jaladī pāchho āvyo ane rūpavatī (dhātrī)e te jaḷathī (snānajaḷathī) tene nīrogī (rogarahit) karyo. rājā ugrasen paṇ kopathī tyān (meghapiṅgalanā deshamān) gayo ane tevī rīte tāvamān sapaḍāī jaladī pāchho āvyo. raṇapiṅgal pāsethī jaḷanī hakīkat sāmbhaḷīne teṇe te jaḷanī yāchanā karī. pachhī dhanashrīe mantrīne (sheṭhane) kahyun, ‘‘are sheṭh! rājānā mastak upar putrīnun snānajaḷ kevī rīte nakhāy?’’