kahānajainashāstramāḷā ]
‘आप्तोपज्ञं’ सर्वज्ञस्य प्रथमोक्तिः । अनुल्लंघ्यं यस्मात्तदाप्तोपज्ञं तस्मादिन्द्रा१ दीनामनुल्लंघ्यमादेयं । कस्मात् ? तदुपज्ञत्वेन तेषामनुल्लंध्यं यतः । ‘अदृष्टेष्टविरोधकं’ — दृष्टं प्रत्यक्षं, इष्टमनुमानादि, न विद्यते दृष्टेष्टाभ्यां विरोधो यस्य । तथाविधमपि कुतस्तत्सिद्धमित्याह — ‘तत्त्वोपदेशकृत्’ यतस्तत्त्वस्य च सप्तविधस्य जीवादिवस्तुनो यथावस्थितस्वरूपस्य वा उपदेशकृत् यथावत्प्रतिदेशकं२ ततो दृष्टेष्टाविरोधकं । एवंविधमपि कस्मादवगतं ? यतः ‘सार्वं’ सर्वेभ्यो हितं सार्वमुच्यते तत्कथं यथावत्तत्स्वरूपप्ररूपणमन्तरेण घटेत । एतदप्यस्य कुतो निश्चितमित्याह ‘कापथघट्टनं’ यतः कापथस्य कुत्सितमार्गस्य मिथ्यादर्शनादेर्घट्टनं निराकारकं’३ सर्वज्ञप्रणीतं शास्त्रं ततस्तत्सार्वमिति ।।९।।
ṭīkā : — (shāstra kevun chhe te kahe chhe) - ‘आप्तोपज्ञं’ sarvagnanī pratham uktirūp chhe (arthāt sarva pratham āpta bhagavāne kahelun chhe.) - ‘अनुल्लंघ्यं’ te āptanun kahelun hovāthī indrādi dvārā ullaṅghan karī shakāy tevun nathī, arthāt temanā dvārā svīkārya chhe. shāthī? kāraṇ ke te sarvagnanun upadeshelun hovāthī temanāthī khaṇḍanarahit chhe, — arthāt teo tenun ullaṅghan karī shake tem nathī. ‘अदृष्टेष्टविरोधकं’ दृष्टं eṭale pratyakṣha ane इष्टम् eṭale anumānādi - pratyakṣha ane anumānādi pramāṇothī virodharahit chhe. te tevā ja prakāranun (virodharahit) shī rīte siddha thāy chhe? te kahe chhe - ‘तत्त्वोपदेशकृत्’ kāraṇ ke sāt prakāranān tattvanā — jīvādi vastuonā yathāsthit svarūpano upadesh kare chhe. yathāvat tene upadeshe chhe tethī te pratyakṣha, anumānādi pramāṇothī virodharahit chhe. te (shāstra) evā prakāranun ja chhe, (tattvono upadesh karanārun chhe) em shī rīte jāṇyun? kāraṇ ke ‘सार्वं’ sarvane je hitarūp hoy te sārva kahevāy chhe, yathāvat tenā svarūpanā prarūpaṇ sivāy te kem ghaṭī shake? te shāstra tevun ja chhe. (sārva chhe) em shī rīte nakkī karyun? te kahe chhe - ‘कापथघट्टनम्’ kāraṇ ke te kumārganun (mithyādarshanādinun) nirākaraṇ karanār (khaṇḍan karanār), sarvagnanun kahelun shāstra chhe tethī te shāstra sarvane hitarūp chhe.
bhāvārtha : — ahīn āchārye sāchān āgamanān — shāstranān chha lakṣhaṇo batāvyān chhe. te nīche pramāṇe chhe —
१. तस्मादितरवादिनां ख । २. प्रतिपादकं ख ।३. निराकरणकारणं ख ।