118samAdhitantra
टीका — रक्ते वस्त्रे प्रावृते सति आत्मानं यथा बुधो न रक्तं मन्यते तथा स्वदेहेऽपि कुंकुमादिना रक्ते आत्मानं रक्तं न मन्यते बुधः ।।६६।।
एवं शरीरादिभिन्नमात्मानं भावयतोऽन्तरात्मनः शरीरादेः काष्ठादिना तुल्यताप्रतिभासे मुक्तियोग्यता भवतीति दर्शयन्नाह —
anvayArtha : — (यथा) jevI rIte (वस्त्रे रक्ते) paherelun vastra lAl hovA chhatAn (बुधः) DAhyo mANas (आत्मानं) potAne – potAnA sharIrane (रक्तं न मन्यते) lAl mAnato nathI, (तथा) tevI rIte (स्वदेहे अपि रक्ते) potAnun sharIr lAl hovA chhatAn (बुधः) antarAtmA (आत्मानं) AtmAne (रक्तं न मन्यते) lAl mAnato nathI.
TIkA : — jem lAl vastra paheravA chhatAn, DAhyo puruSh potAne (potAnA sharIrane) lAl mAnato nathI, tem potAno deh kunkumAdithI lAl thavA chhatAn antarAtmA AtmAne lAl mAnato nathI.
bhAvArtha : — jem paherelA lAl vastrathI sharIr lAl thatun nathI, tem potAnun sharIr kunkumAdithI lAl thatAn, AtmA kAI lAl varNano thato nathI.
jem lAl vastra ane sharIr bhinna bhinna chhe, tem lAl varNavALun sharIr ane AtmA paN bhinna bhinna chhe.
AtmA ras, varNa1, gandh ane sparsha rahit chhe, chhatAn sharIr sAthe ekatAbuddhi hovAne lIdhe, agnAnI sharIrano jevo varNa hoy tevA varNano AtmAne (potAne) paN mAnI rAg – dveSh kare chhe.
gnAnIne AtmasvarUpanun bhAn chhe, tethI tene sharIranA koI paN varNathI rAg – dveSh thato nathI – arthAt potAnun ke paranun sundar varNavALun sharIr joIne te khush thato nathI ke aNagamatA varNavALun sharIr joIne nAkhush thato nathI, te jANe chhe ke rUp, ras, gandhAdi pudgalanA dharma chhe, AtmAnA dharma nathI. AtmA to niranjan, nirAkAr, arUpI, atIndriy ane svasamvedan – gamya chhe. 66.
e rIte sharIrAdithI bhinna AtmAnI bhAvanA karanAr antarAtmAne, sharIrAdi kAShThAdi samAn pratibhAsatAn, muktinI yogyatA thAy chhe – em batAvIne kahe chhe — 1. nathI varNa jIvane, gandh nahi, nahi sparsha, ras jIvane nahIn,