हि लोहश्रृङ्खला बंधहेतुस्तथा । सुवर्णश्रृङ्खलाऽपि । अतो यथोभयश्रृंङ्खलाभावाद्व्यवहारे मुक्तिस्तथा परमार्थेऽपीति । ततस्तस्मात्मोक्षार्थी अव्रतानीव । इव शब्दो यथाऽर्थः यथाऽव्रतानि त्यजेत्तथा व्रतान्यपि ।।८३।।
टीका — अव्रतानि हिंसादिनि प्रथमतः परित्यज्य व्रतेषु परिनिष्ठितो भवेत् । पश्चात्तान्यपि त्यजेत् । किं कृत्वा ? समप्राप्य । किं तत् ? परमं पदं परमवीतरागतालक्षणं क्षीणकषायगुणस्थानं । tem paramArthamAn paN (puNya – pApanA abhAve mokSha chhe). tethI mokShanA arthIe avratonI jem [इव shabda यथाnA arthamAn chhe] vratone paN chhoDavAn.
bhAvArtha : — mokShamArgamAn hinsAdi pAnch avratabhAvonI jem pAnch ahinsAdi vratabhAvo paN bAdhak chhe, kAraN ke avratabhAv te ashubh bhAv chhe, te pApabandhanun kAraN chhe ane vratabhAv te shubh bhAv chhe, te puNyabandhanun kAraN chhe; banne bandhanA kAraN chhe. puNya ane pAp e banneno nAsh thAy tyAre ja mukti thAy chhe. mATe mokShArthIe loDhA ane sonAnI beDInI jem avratabhAvono tem ja vratabhAvono paN tyAg karavo joIe.1
puNya ane pAp – banne vibhAv pariNatithI upajyA hovAthI banne bandharUp ja chhe; banne sansAranun kAraN hoI ekarUp ja chhe. mATe mokShArthIe to e banneno tyAg karI shuddhopayoganI nirantar bhAvanA bhAvI AtmasvarUpamAn sthir thavAno prayatna karavo yogya chhe. 83.
te kevI rIte tajavAn teno tyAg – kram darshAvI kahe chhe —
anvayArtha : — (अव्रतानि) hinsAdik pAnch avratone (परित्यज्य) chhoDIne (व्रतेषु) ahinsAdik vratomAn (परिनिष्ठितः) niShThAvAn rahevun – arthAt tenun draDhatAthI pAlan karavun; pachhI (आत्मनः) AtmAnA (परमं पदं) param vItarAg padane (प्राप्य) prApta karane (तानि अपि) 1. juo – shrI samayasAr – gAthA 145 thI 150.