118samādhitantra
टीका — रक्ते वस्त्रे प्रावृते सति आत्मानं यथा बुधो न रक्तं मन्यते तथा स्वदेहेऽपि कुंकुमादिना रक्ते आत्मानं रक्तं न मन्यते बुधः ।।६६।।
एवं शरीरादिभिन्नमात्मानं भावयतोऽन्तरात्मनः शरीरादेः काष्ठादिना तुल्यताप्रतिभासे मुक्तियोग्यता भवतीति दर्शयन्नाह —
anvayārtha : — (यथा) jevī rīte (वस्त्रे रक्ते) paherelun vastra lāl hovā chhatān (बुधः) ḍāhyo māṇas (आत्मानं) potāne – potānā sharīrane (रक्तं न मन्यते) lāl mānato nathī, (तथा) tevī rīte (स्वदेहे अपि रक्ते) potānun sharīr lāl hovā chhatān (बुधः) antarātmā (आत्मानं) ātmāne (रक्तं न मन्यते) lāl mānato nathī.
ṭīkā : — jem lāl vastra paheravā chhatān, ḍāhyo puruṣh potāne (potānā sharīrane) lāl mānato nathī, tem potāno deh kuṅkumādithī lāl thavā chhatān antarātmā ātmāne lāl mānato nathī.
bhāvārtha : — jem paherelā lāl vastrathī sharīr lāl thatun nathī, tem potānun sharīr kuṅkumādithī lāl thatān, ātmā kāī lāl varṇano thato nathī.
jem lāl vastra ane sharīr bhinna bhinna chhe, tem lāl varṇavāḷun sharīr ane ātmā paṇ bhinna bhinna chhe.
ātmā ras, varṇa1, gandh ane sparsha rahit chhe, chhatān sharīr sāthe ekatābuddhi hovāne līdhe, agnānī sharīrano jevo varṇa hoy tevā varṇano ātmāne (potāne) paṇ mānī rāg – dveṣh kare chhe.
gnānīne ātmasvarūpanun bhān chhe, tethī tene sharīranā koī paṇ varṇathī rāg – dveṣh thato nathī – arthāt potānun ke paranun sundar varṇavāḷun sharīr joīne te khush thato nathī ke aṇagamatā varṇavāḷun sharīr joīne nākhush thato nathī, te jāṇe chhe ke rūp, ras, gandhādi pudgalanā dharma chhe, ātmānā dharma nathī. ātmā to nirañjan, nirākār, arūpī, atīndriy ane svasamvedan – gamya chhe. 66.
e rīte sharīrādithī bhinna ātmānī bhāvanā karanār antarātmāne, sharīrādi kāṣhṭhādi samān pratibhāsatān, muktinī yogyatā thāy chhe – em batāvīne kahe chheḥ — 1. nathī varṇa jīvane, gandh nahi, nahi sparsha, ras jīvane nahīn,