ām jīvanī ichchhā ane sharīranī kriyāne sīdho nimitta – naimittik sambandh nathī, parantu jīvanī ichchhā ane vāyune nimitta – naimittik sambandh chhe ane vāyu tathā sharīranī kriyāne nimitta – naimittik sambandh chhe.
sthūladraṣhṭie (vyavahār naye) jīvanī ichchhāthī sharīr chāle chhe em kahevāmān āve chhe teno artha e chhe ke jīvanī ichchhāthī ke vāyuthī sharīranī kriyāo kharekhar thatī nathī, paṇ nimittanun gnān karāvavā māṭe upachārathī tem kahevāmān āve chhe.1
yog (arthāt man – vachan – kāyanā nimitte ātma – pradeshonun chalan) ane upayog (ashuddha upayog – gnānanun kaṣhāyo sāthe joḍāvun) – e banneno kartā, ātmā kadāchit bhale ho, tathāpi par dravya – svarūp karmano kartā to te nimittapaṇe paṇ kadī nathī. agnān avasthāmān ja ātmāne yog – upayogano kartā kahī shakāy, paṇ sharīrādi par dravyono kartā to te nimittapaṇe paṇ kadī nathī.
ā uparathī em samajavun ke jo jīv, pudgal – karmano kharekhar kartā nathī, to sharīranī koī kriyāno kartā te kem hoī shake? jarā paṇ nahi; parantu agnān dashāmān jīvano yog ane upayog, sharīranī kriyāmān nimitta thāy chhe.
dravyadraṣhṭithī to ‘koī dravya koī dravyano kartā nathī,’ parantu paryāyadraṣhṭithī koī dravyano paryāy koī vakhate koī anya dravyanā paryāyane nimitta thāy chhe, tethī ā apekṣhāe ek dravyanā pariṇām anya dravyanā pariṇāmanā nimitta – kartā kahevāy chhe. paramārthe dravya potānā ja pariṇāmano (shuddha – ashuddha pariṇāmano) kartā chhe, te anya dravyanā pariṇāmano kartā nathī.2
‘‘anya dravyathī anya dravyane guṇanī (paryāyanī) utpatti karī shakātī nathī; tethī (e siddhānt chhe ke) ‘sarva dravyo potapotānā svabhāvathī ja ūpaje chhe.’’3
‘‘.....sarva dravyo, nimittabhūt anya dravyonā svabhāvathī ūpajatān nathī, parantu potānā 1. juo – mokṣhamārga prakāshak – gu. āvr̥utti pr̥u. 256. 2. juo – shrī samayasār gu. āvr̥utti – gā. 100 ane teno bhāvārtha. 3. ko dravya bījā dravyane utpād nahi guṇano kare,