58samādhitantra
टीका — मूढात्मा बहिरात्मा । यत्र शरीरपुत्रकलत्रादिषु । विश्वस्तोऽवंचकाभिप्रायेण विश्वासं प्रपिपन्नः – मदीया एते अहमेतेषामितिअभेदबुद्धिं गत इत्यर्थः । ततो नान्यद्भयास्पदं ततः शरीरादेर्नान्यद्भयास्पदं संसारदुःखात्रसस्यास्पदं स्थानम् । यतो भीतः यतः परमात्मस्वरूपसंवेदनाद्भीतः त्रस्त । ततो नान्यदभयस्थानं ततः स्वसंवेदनात् नान्यत् अभयस्य संसारदुःखत्रासाभावस्य स्थानमास्पदम् । सुखास्पदं ततो नान्यदित्यर्थः ।।२९।। (भीतः) te ḍare chhe (ततः अन्यत्) tenāthī bījun kāī (आत्मनः) ātmāne (अभयस्थानं न) nirbhayatānun sthān nathī.
ṭīkā : mūḍhātmā eṭale bahirātmā jyān eṭale sharīr – putra – bhāryādimān vishvās kare chhe – avañchak abhiprāyathī (teo mane ṭhagashe nahi evā abhiprāyathī) vishvās pāme chhe – ‘te mārān chhe ane hun temano chhun’ evī abhedabuddhi kare chhe – evo artha chhe. tenāthī bījun koī bhayanun sthān nathī – tenāthī eṭale sharīrādithī bījun bhayanun sthān – arthāt sansāraduḥkhanā trāsanun sthān nathī.
jenāthī bhay pāme chhe – jenāthī eṭale paramātmasvarūpanā samvedanathī bhay pāme chhe – trāse chhe, tenāthī bījun koī abhayasthān nathī – tenāthī eṭale svasamvedanathī bījun abhayanun – sansāraduḥkhanā trāsanā abhāvanun sthān nathī. tenāthī bījun sukhanun sthān nathī – evo artha chhe.
bhāvārtha : sharīr – putrādi je bhayanun sthān chhe – duḥkhanun kāraṇ chhe temān bahirātmā ātmabuddhi karī vishvās kare chhe ane paramātmasvarūp je nirbhay sthān chhe, paramasharaṇarūp chhe ane sukhanun kāraṇ chhe, tenā samvedanane kaṣhṭarūp mānī ḍare chhe.
agnānī bāhya sharīrādimān sukh mānī temān niḥshaṅkapaṇe pravarte chhe, paṇ vāstavamān teo mr̥ugajaḷ samān chhe. temān kāī sukh nathī; te koīnun sharaṇ nathī ke koīnun vishvāsanun – abhayanun sthān nathī. ek shuddhātmasvarūp ja abhayarūp chhe, te ja sharaṇanun sthān chhe ane te ja jagatanā jīvone bhav – bhayamānthī rakṣhā karanār param tattva chhe.
jem pitta – jvaravāḷā rogīne mīṭhun dūdh paṇ kaḍavun lāge chhe, tem bahirātmāne param sukhadāyī paramātmasvarūpanī bhāvanā paṇ kaṣhṭadāyī lāge chhe; tethī te ātmasvarūpanī bhāvanāne bhāvato nathī paṇ viṣhay – kaṣhāyanī ja bhāvanā bhāve chhe.
vaḷī, ‘‘rāgādi pragaṭ e duḥkh dain, tinahīko sevat ginat chain;