टीका — रागद्वेषादय एव कल्लोलास्तैरलोलमचञ्जलमकलुषं वा । यन्मनोजलं मन एव जलं मनोजलं यस्य मनोजलम् यन्मनोजलम् । स आत्मा । पश्यति । आत्मनस्तत्त्वमात्मनः स्वरूपम् । स तत्त्वम् । स आत्मदर्शी तत्त्वं परमात्मस्वरूपम् । नेतरो जनः (रागादिपरिणतः जनः) तत्त्वं न भवति ।।३५।।
khed pāmanārāone ātmasvarūpanī prāptino abhāv darshāvatān kahe chhe keḥ —
anvayārtha : (यन्मनोजलम्) jenun manarūpī jal (रागद्वेषादिकल्लोलैः) rāg – dveṣhādi taraṅgothī (अलोलं) chañchal thatun nathī, (सः) te (आत्मनः तत्त्वं) ātmānā yathārtha svarūpane (पश्यति) dekhe chhe – anubhave chhe. (तत् तत्त्वं) te ātma – tattvane (इतरः जनः) bījo māṇas – rāg – dveṣhādithī ākulit chittavāḷo māṇas (न पश्यति) dekhī shakato nathī.
ṭīkā : rāgadveṣhādi je kallolo (taraṅgo) chhe, tenāthī alol – achañchal – akaluṣh jenun manarūpī jal chhe [ – man e ja jal te manojal, – jenun manojal chhe – ] te ātmā, ātmānā tattvane eṭale paramātmasvarūpane dekhe chhe (anubhave chhe,) arthāt [te tattvane] te eṭale ātmadarshī tattvane eṭale paramātmasvarūpane (anubhave chhe,) bījo koī jan arthāt rāgādipariṇat anya [अनात्मदर्शी] jan tattvane anubhavī shakato nathī.
bhāvārtha : jenun man rāgadveṣhādi vikalpothī ākulit – chalit thatun nathī te ātmānā yathārtha svarūpane – paramātmasvarūpane anubhave chhe; bījo koī rāgadveṣhādithī ākulit – anātmadarshī jan tene anubhavī shakato nathī.
jem taraṅgothī ūchhaḷatā pāṇīmān andar rahelī vastu dekhātī nathī, tem rāg – dveṣhādirūp taraṅgothī – vikalpothī chañchal banelā manarūpī jalamān arthāt gnānajalamān ātma – tattva dekhātun nathī. nirvikalpa dashāmān ja ātma – darshan thāy chhe; saviklpa dashāmān ātmānubhav thato nathī.