ટીકાકાર આચાર્યદેવે કૃત-કારિત-
અનુમોદનાથી મન-વચન-કાયા વડે અતીત,
વર્તમાન અને અનાગત કર્મના ત્યાગનું
ઓગણપચાસ ઓગણપચાસ ભંગ દ્વારા
કથન કરીને કર્મચેતનાના ત્યાગનું વિધાન
દર્શાવ્યું છે તથા એકસો અડતાળીશ
પ્રકૃતિઓના ત્યાગનું કથન કરીને કર્મફળ-
ચેતનાના ત્યાગનું વિધાન દર્શાવ્યું છે.)....
જ્ઞાનને સમસ્ત અન્ય દ્રવ્યોથી જુદું દર્શાવ્યું
છે . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
આત્મા અમૂર્તિક છે તેથી તેને પુદ્ગલમયી દેહ
નથી . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
દ્રવ્યલિંગ દેહમયી છે તેથી દ્રવ્યલિંગ આત્માને
મોક્ષનું કારણ નથી; દર્શનજ્ઞાનચારિત્ર જ
મોક્ષમાર્ગ છે એવું કથન . . . . . . . .
મોક્ષના અર્થીએ દર્શનજ્ઞાનચારિત્રસ્વરૂપ મોક્ષ-
માર્ગમાં જ આત્માને જોડવો એવો ઉપદેશ
કર્યો છે . . . . . . . . . . . . . . . . .
જે દ્રવ્યલિંગમાં મમત્વ કરે છે તેણે સમયસારને
જાણ્યો નથી. . . . . . . . . . . . . . .
વ્યવહારનય જ મુનિ-શ્રાવકના લિંગને મોક્ષમાર્ગ
કહે છે, નિશ્ચયનય કોઈ લિંગને મોક્ષમાર્ગ
કહેતો નથી — એવું કથન . . . . . . . .
આ શાસ્ત્રને પૂર્ણ કરતાં તેના અભ્યાસ વગેરેનું
ફળ કહ્યું છે . . . . . . . . . . . . . .
❈
પરિશિષ્ટ
❈
આ શાસ્ત્રમાં અનંત ધર્મવાળા આત્માને
જ્ઞાનમાત્ર કહ્યો હોવા છતાં સ્યાદ્વાદ સાથે
વિરોધ કેમ નથી આવતો તે બતાવવા, તથા
એક જ જ્ઞાનમાં ઉપાયભાવ અને ઉપેયભાવ
બન્ને કઈ રીતે ઘટે છે તે બતાવવા ટીકાકાર
આચાર્યદેવ સમયસારની ‘આત્મખ્યાતિ’
ટીકાના અંતમાં ‘પરિશિષ્ટ’રૂપે સ્યાદ્વાદ
અને ઉપાય-ઉપેયભાવ વિષે થોડું કહેવાની
પ્રતિજ્ઞા કરે છે . . . . . . . . . . . . .
એક જ્ઞાનમાં જ ‘‘તત્-અતત્, એક-અનેક, સત્-
અસત્, નિત્ય-અનિત્ય’’ આ ભાવોના ૧૪
ભંગ કરી તેનાં ૧૪ કાવ્ય કહ્યાં છે. . . .
જ્ઞાન લક્ષણ છે અને આત્મા લક્ષ્ય છે, જ્ઞાનની
પ્રસિદ્ધિથી જ આત્માની પ્રસિદ્ધિ થાય છે,
માટે આત્માને જ્ઞાનમાત્ર કહ્યો છે . . .
એક જ્ઞાન-ક્રિયારૂપ પરિણત આત્મામાં જ અનંત
શક્તિઓ પ્રગટ છે, તેમાંથી સુડતાલીશ
શક્તિઓનાં નામ તથા લક્ષણોનું કથન. . .
ઉપાય-ઉપેયભાવનું વર્ણન; તેમાં, આત્મા
પરિણામી હોવાથી સાધકપણું અને
સિદ્ધપણું – એ બન્ને ભાવ બરાબર ઘટે છે
એવું કથન . . . . . . . . . . . . . . .
થોડા કળશોમાં, અનેક વિચિત્રતાથી ભરેલા
આત્માનો મહિમા કરીને પરિશિષ્ટ
સંપૂર્ણ . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ટીકાકાર આચાર્યદેવનું વક્તવ્ય, આત્મખ્યાતિ
ટીકા સંપૂર્ણ . . . . . . . . . . . . . . .
ભાષાટીકાકારનું વક્તવ્ય, ગ્રંથ સમાપ્ત . .
વિષય
ગાથા
વિષય
પૃષ્ઠ
૩૮૭
૩૯૦
૪૦૫
૪૦૮
૪૧૧
૪૧૩
૪૧૪
૪૧૫
૫૮૯
૫૯૦
૬૦૬
૬૦૯
૬૧૪
૬૧૮
૬૨૪
૬૨૫
❁
વિષયાનુક્રમણિકા
૨૭