यतः स्वयमेव ज्ञानतया विश्वसामान्यविशेषज्ञानशीलमपि ज्ञानमनादिस्वपुरुषापराध- प्रवर्तमानकर्ममलावच्छन्नत्वादेव बन्धावस्थायां सर्वतः सर्वमप्यात्मानमविजानदज्ञानभावेनैवेदमेव- मवतिष्ठते; ततो नियतं स्वयमेव कर्मैव बन्धः । अतः स्वयं बन्धत्वात् कर्म प्रतिषिद्धम् ।
गाथार्थः — [ सः ] ते आत्मा [ सर्वज्ञानदर्शी ] (स्वभावथी) सर्वने जाणनारो तथा देखनारो छे तोपण [ निजेन कर्मरजसा ] पोताना कर्ममळथी [ अवच्छन्नः ] खरडायो – व्याप्त थयो – थको [ संसारसमापन्नः ] संसारने प्राप्त थयेलो ते [ सर्वतः ] सर्व प्रकारे [ सर्वम् ] सर्वने [ न विजानाति ] जाणतो नथी.
टीकाः — जे पोते ज ज्ञान होवाने लीधे विश्वने ( – सर्व पदार्थोने) सामान्य- विशेषपणे जाणवाना स्वभाववाळुं छे एवुं ज्ञान अर्थात् आत्मद्रव्य, अनादि काळथी पोताना पुरुषार्थना अपराधथी प्रवर्तता एवा कर्ममळ वडे लेपायुं – व्याप्त थयुं – होवाथी ज, बंध- अवस्थामां सर्व प्रकारे संपूर्ण एवा पोताने अर्थात् सर्व प्रकारे सर्व ज्ञेयोने जाणनारा एवा पोताने नहि जाणतुं थकुं, आ प्रमाणे प्रत्यक्ष अज्ञानभावे ( – अज्ञानदशामां) वर्ते छे; तेथी ए नक्की थयुं के कर्म पोते ज बंधस्वरूप छे. माटे, पोते बंधस्वरूप होवाथी कर्मने निषेधवामां आव्युं छे.
भावार्थः — अहीं पण ‘ज्ञान’ शब्दथी आत्मा समजवो. ज्ञान अर्थात् आत्मद्रव्य स्वभावथी तो सर्वने देखनारुं तथा जाणनारुं छे परंतु अनादिथी पोते अपराधी होवाथी कर्म वडे आच्छादित छे, अने तेथी पोताना संपूर्ण स्वरूपने जाणतुं नथी; ए रीते अज्ञानदशामां वर्ते छे. आ प्रमाणे केवळज्ञानस्वरूप अथवा मुक्तस्वरूप आत्मा कर्म वडे लिप्त होवाथी अज्ञानरूप अथवा बद्धरूप वर्ते छे, माटे ए नक्की थयुं के कर्म पोते ज बंधस्वरूप छे. तेथी कर्मनो निषेध करवामां आव्यो छे.
२५४