Samaysar-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 186.

< Previous Page   Next Page >


Page 292 of 642
PDF/HTML Page 323 of 673

 

समयसार
[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
कथं शुद्धात्मोपलम्भादेव संवर इति चेत्
सुद्धं तु वियाणंतो सुद्धं चेवप्पयं लहदि जीवो
जाणंतो दु असुद्धं असुद्धमेवप्पयं लहदि ।।१८६।।
शुद्धं तु विजानन् शुद्धं चैवात्मानं लभते जीवः
जानंस्त्वशुद्धमशुद्धमेवात्मानं लभते ।।१८६।।

यो हि नित्यमेवाच्छिन्नधारावाहिना ज्ञानेन शुद्धमात्मानमुपलभमानोऽवतिष्ठते स ज्ञानमयात् भावात् ज्ञानमय एव भावो भवतीति कृत्वा प्रत्यग्रकर्मास्रवणनिमित्तस्य रागद्वेषमोहसन्तानस्य निरोधाच्छुद्धमेवात्मानं प्राप्नोति; यस्तु नित्यमेवाज्ञानेनाशुद्धमात्मानमुपलभमानोऽवतिष्ठते

भावार्थःजेने भेदविज्ञान थयुं छे ते आत्मा जाणे छे के ‘आत्मा कदी ज्ञानस्वभावथी छूटतो नथी’. आवुं जाणतो होवाथी ते, कर्मना उदय वडे तप्त थयो थको पण, रागी, द्वेषी, मोही थतो नथी परंतु निरंतर शुद्ध आत्माने अनुभवे छे. जेने भेदविज्ञान नथी ते आत्मा, आत्माना ज्ञानस्वभावने नहि जाणतो थको, रागने ज आत्मा माने छे तेथी ते रागी, द्वेषी, मोही थाय छे परंतु कदी शुद्ध आत्माने अनुभवतो नथी. माटे ए नक्की थयुं के भेदविज्ञानथी ज शुद्ध आत्मानी उपलब्धि थाय छे.

हवे पूछे छे के शुद्ध आत्मानी उपलब्धिथी ज संवर कई रीते थाय छे? तेनो उत्तर कहे छेः

जे शुद्ध जाणे आत्मने ते शुद्ध आत्म ज मेळवे;
अणशुद्ध जाणे आत्मने अणशुद्ध आत्म ज ते लहे. १८६.

गाथार्थः[ शुद्धं तु ] शुद्ध आत्माने [ विजानन् ] जाणतोअनुभवतो [ जीवः ] जीव [ शुद्धं च एव आत्मानं ] शुद्ध आत्माने ज [ लभते ] पामे छे [ तु ] अने [ अशुद्धम् ] अशुद्ध [ आत्मानं ] आत्माने [ जानन् ] जाणतोअनुभवतो जीव [ अशुद्धम् एव ] अशुद्ध आत्माने ज [ लभते ] पामे छे.

टीकाःजे सदाय अच्छिन्नधारावाही ज्ञानथी शुद्ध आत्माने अनुभव्या करे छे ते, ‘ज्ञानमय भावमांथी ज्ञानमय भाव ज थाय छे’ ए न्याये नवां कर्मना आस्रवणनुं निमित्त जे रागद्वेषमोहनी संतति (परंपरा) तेनो निरोध थवाथी, शुद्ध आत्माने ज पामे छे; अने जे सदाय अज्ञानथी अशुद्ध आत्माने अनुभव्या करे छे ते, ‘अज्ञानमय भावमांथी अज्ञानमय

२९२