Samaysar-Gujarati (Devanagari transliteration). Kalash: 164 Gatha: 242-243.

< Previous Page   Next Page >


Page 373 of 642
PDF/HTML Page 404 of 673

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]

बंध अधिकार
३७३
(पृथ्वी)
न कर्मबहुलं जगन्न चलनात्मकं कर्म वा
न नैककरणानि वा न चिदचिद्वधो बन्धकृत्
यदैक्यमुपयोगभूः समुपयाति रागादिभिः
स एव किल केवलं भवति बन्धहेतुर्नृणाम्
।।१६४।।
जह पुण सो चेव णरो णेहे सव्वम्हि अवणिदे संते
रेणुबहुलम्मि ठाणे करेदि सत्थेहिं वायामं ।।२४२।।
छिंददि भिंददि य तहा तालीतलकयलिवंसपिंडीओ
सच्चित्ताचित्ताणं करेदि दव्वाणमुवघादं ।।२४३।।
हवे आ अर्थनुं कळशरूप काव्य कहे छेः

श्लोकार्थः[बन्धकृत्] कर्मबंध करनारुं कारण, [न कर्मबहुलं जगत् ] नथी बहु कर्मयोग्य पुद्गलोथी भरेलो लोक, [न चलनात्मकं कर्म वा] नथी चलनस्वरूप कर्म (अर्थात् काय-वचन-मननी क्रियारूप योग), [न नैककरणानि] नथी अनेक प्रकारनां करणो [वा न चिद्- अचिद्-वधः] के नथी चेतन-अचेतननो घात. [उपयोगभूः रागादिभिः यद्-ऐक्यम् समुपयाति] ‘उपयोगभू’ अर्थात् आत्मा रागादिक साथे जे ऐक्य पामे छे [सः एव केवलं] ते ज एक (मात्र रागादिक साथे एकपणुं पामवुं ते ज) [किल] खरेखर [नृणाम् बन्धहेतुः भवति] पुरुषोने बंधनुं कारण छे.

भावार्थःअहीं निश्चयनयथी एक रागादिकने ज बंधनुं कारण कह्युं छे. १६४.

सम्यग्द्रष्टि उपयोगमां रागादिक करतो नथी, उपयोगनो अने रागादिकनो भेद जाणी रागादिकनो स्वामी थतो नथी, तेथी तेने पूर्वोक्त चेष्टाथी बंध थतो नथीएम हवे कहे छेः

जेवी रीते वळी ते ज नर ते तेल सर्व दूरे करी,
व्यायाम करतो शस्त्रथी बहु रजभर्या स्थाने रही; २४२.
वळी ताड, कदळी, वांस आदि छिन्नभिन्न करे अने
उपघात तेह सचित्त तेम अचित्त द्रव्य तणो करे. २४३.