कहानजैनशास्त्रमाळा ]
पुण्यं, विपच्यमानदुःखादिपापाध्यवसानेन पापमात्मानं कुर्यात् । तथैव च ज्ञायमानधर्माध्यवसानेन धर्मं, ज्ञायमानाधर्माध्यवसानेनाधर्मं, ज्ञायमानजीवान्तराध्यवसानेन जीवान्तरं, ज्ञायमानपुद्गलाध्यव- सानेन पुद्गलं, ज्ञायमानलोकाकाशाध्यवसानेन लोकाकाशं, ज्ञायमानालोकाकाशाध्यवसानेना- लोकाकाशमात्मानं कुर्यात् ।
दात्मानमात्मा विदधाति विश्वम् ।
नास्तीह येषां यतयस्त एव ।।१७२।।
पुण्यरूप करे छे अने उदयमां आवता दुःख आदि पापना अध्यवसानथी पोताने पापरूप करे छे; वळी तेवी ज रीते जाणवामां आवतो जे धर्म (अर्थात् धर्मास्तिकाय) तेना अध्यवसानथी पोताने धर्मरूप करे छे, जाणवामां आवता अधर्मना (अर्थात् अधर्मास्तिकायना) अध्यवसानथी पोताने अधर्मरूप करे छे, जाणवामां आवता अन्य जीवना अध्यवसानथी पोताने अन्यजीवरूप करे छे, जाणवामां आवता पुद्गलना अध्यवसानथी पोताने पुद्गलरूप करे छे, जाणवामां आवता लोकाकाशना अध्यवसानथी पोताने लोकाकाशरूप करे छे अने जाणवामां आवता अलोकाकाशना अध्यवसानथी पोताने अलोकाकाशरूप करे छे. (आ रीते आत्मा अध्यवसानथी पोताने सर्वरूप करे छे.)
भावार्थः — आ अध्यवसान अज्ञानरूप छे तेथी तेने पोतानुं परमार्थ स्वरूप न जाणवुं. ते अध्यवसानथी ज आत्मा पोताने अनेक अवस्थारूप करे छे अर्थात् तेमनामां पोतापणुं मानी प्रवर्ते छे.
हवे आ अर्थना कळशरूपे तथा आगळना कथननी सूचनिकारूपे काव्य कहे छेः —
श्लोकार्थः — [विश्वात् विभक्तः अपि हि] विश्वथी (समस्त द्रव्योथी) भिन्न होवा छतां [आत्मा] आत्मा [यत्-प्रभावात् आत्मानम् विश्वम् विदधाति] जेना प्रभावथी पोताने विश्वरूप करे छे [एषः अध्यवसायः] एवो आ अध्यवसाय — [मोह-एक-कन्दः] के जेनुं मोह ज एक मूळ छे ते — [येषां इह नास्ति] जेमने नथी [ते एव यतयः] ते ज मुनिओ छे. १७२.
आ अध्यवसाय जेमने नथी ते मुनिओ कर्मथी लेपाता नथी — एम हवे गाथामां कहे छेः —