Samaysar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 76.

< Previous Page   Next Page >


Page 144 of 642
PDF/HTML Page 175 of 673

 

144

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-
पुद्गलकर्म जानतो जीवस्य सह पुद्गलेन कर्तृकर्मभावः किं भवति किं न भवतीति चेत् —
ण वि परिणमदि ण गिह्णदि उप्पज्जदि ण परदव्वपज्जाए ।
णाणी जाणंतो वि हु पोग्गलकम्मं अणेयविहं ।।७६।।
नापि परिणमति न गृह्णात्युत्पद्यते न परद्रव्यपर्याये ।
ज्ञानी जानन्नपि खलु पुद्गलकर्मानेकविधम् ।।७६।।

यतो यं प्राप्यं विकार्यं निर्वर्त्यं च व्याप्यलक्षणं पुद्गलपरिणामं कर्म पुद्गलद्रव्येण स्वयमन्तर्व्यापकेन भूत्वादिमध्यान्तेषु व्याप्य तं गृह्णता तथा परिणमता तथोत्पद्यमानेन च क्रियमाणं जानन्नपि हि ज्ञानी स्वयमन्तर्व्यापको भूत्वा बहिःस्थस्य परद्रव्यस्य परिणामं मृत्तिकाकलश- मिवादिमध्यान्तेषु व्याप्य न तं गृह्णाति न तथा परिणमति न तथोत्पद्यते च, ततः प्राप्यं विकार्यं

have pUchhe chhe ke pudgalakarmane jANatA evA jIvane pudgal sAthe kartAkarmabhAv (kartAkarmapaNun) chhe ke nathI? teno uttar kahe chhe —

vidhavidh pudgalakarmane gnAnI jarUr jANe bhale,
paradravyaparyAye na praName, nav grahe, nav Upaje. 76.

gAthArtha — [ ज्ञानी ] gnAnI [ अनेकविधम् ] anek prakAranA [ पुद्गलकर्म ] pudgalakarmane [ जानन् अपि ] jANato hovA chhatAn [ खलु ] nishchayathI [ परद्रव्यपर्याये ] paradravyanA paryAyamAn [ न अपि परिणमति ] pariNamato nathI, [ न गृह्णाति ] tene grahaN karato nathI ane [ न उत्पद्यते ] te-rUpe Upajato nathI.

TIkA — prApya, vikArya ane nirvartya evun, vyApyalakShaNavALun (vyApya jenun lakShaN chhe evun) pudgalanA pariNAmasvarUp je karma (kartAnun kArya), tenAmAn pudgaladravya pote antarvyApak thaIne, Adi-madhya-antamAn vyApIne, tene grahatun, te-rUpe pariNamatun ane te-rUpe Upajatun thakun, te pudgalapariNAmane kare chhe; Am pudgaladravya vaDe karavAmAn AvatA pudgalapariNAmane gnAnI jANato hovA chhatAn, jem mATI pote ghaDAmAn antarvyApak thaIne, Adi-madhya-antamAn vyApIne, ghaDAne grahe chhe, ghaDArUpe pariName chhe ane ghaDArUpe Upaje chhe tem, gnAnI pote bAhyasthit (bahAr rahelA) evA paradravyanA pariNAmamAn antarvyApak thaIne, Adi-madhya-antamAn vyApIne, tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI ane te-rUpe Upajato nathI; mATe, joke gnAnI