154
यथान्तर्व्याप्यव्यापकभावेन मृत्तिकया कलशे क्रियमाणे भाव्यभावकभावेन मृत्तिकयैवा- नुभूयमाने च बहिर्व्याप्यव्यापकभावेन कलशसम्भवानुकूलं व्यापारं कुर्वाणः कलशकृततोयोपयोगजां तृप्तिं भाव्यभावकभावेनानुभवंश्च कुलालः कलशं करोत्यनुभवति चेति लोकानामनादिरूढोऽस्ति तावद्वयवहारः, तथान्तर्व्याप्यव्यापकभावेन पुद्गलद्रव्येण कर्मणि क्रियमाणे भाव्यभावकभावेन पुद्गलद्रव्येणैवानुभूयमाने च बहिर्व्याप्यव्यापकभावेनाज्ञानात्पुद्गलकर्मसम्भवानुकूलं परिणामं कुर्वाणः पुद्गलकर्मविपाकसम्पादितविषयसन्निधिप्रधावितां सुखदुःखपरिणतिं भाव्यभावकभावेना- नुभवंश्च जीवः पुद्गलकर्म करोत्यनुभवति चेत्यज्ञानिनामासंसारप्रसिद्धोऽस्ति तावद्वयवहारः
gAthArtha — [ व्यवहारस्य तु ] vyavahAranayano e mat chhe ke [ आत्मा ] AtmA [ नैकविधम् ] anek prakAranA [ पुद्गलकर्म ] pudgalakarmane [ करोति ] kare chhe [ पुनः च ] ane vaLI [ तद् एव ] te ja [ अनेकविधम् ] anek prakAranA [ पुद्गलकर्म ] pudgalakarmane [ वेदयते ] te bhogave chhe.
TIkA — jem, andaramAn vyApyavyApakabhAvathI mATI ghaDAne kare chhe ane bhAvyabhAvak- bhAvathI mATI ja ghaDAne bhogave chhe topaN, bahAramAn, vyApyavyApakabhAvathI ghaDAnA ✽sambhavane anukUL evA (ichchhArUp ane hastAdikanI kriyArUp potAnA) vyApArane karato ane ghaDA vaDe karelo pANIno je upayog tenAthI UpajelI tRuptine (potAnA tRuptibhAvane) bhAvyabhAvakabhAv vaDe anubhavato – bhogavato evo kumbhAr ghaDAne kare chhe ane bhogave chhe evo lokono anAdithI rUDh vyavahAr chhe; tevI rIte, andaramAn vyApyavyApakabhAvathI pudgaladravya karmane kare chhe ane bhAvyabhAvakabhAvathI pudgaladravya ja karmane bhogave chhe topaN, bahAramAn, vyApyavyApakabhAvathI agnAnane lIdhe pudgalakarmanA sambhavane anukUL evA (potAnA rAgAdik) pariNAmane karato ane pudgalakarmanA vipAkathI utpanna thayelI viShayonI je nikaTatA tenAthI UpajelI (potAnI) sukhadukharUp pariNatine bhAvyabhAvakabhAv vaDe anubhavato – bhogavato evo jIv pudgalakarmane kare chhe ane bhogave chhe evo agnAnIono anAdi sansArathI prasiddha vyavahAr chhe.
bhAvArtha — pudgalakarmane paramArthe pudgaladravya ja kare chhe; jIv to pudgalakarmanI ✽sambhav = thavun te; utpatti.