160
ek vAr paN vilay pAme to pharIne na Ave, em have kahe chhe —
shlokArtha — [ इह ] A jagatamAn [ मोहिनाम् ] mohI (agnAnI) jIvono ‘[ परं अहम् कुर्वे ] paradravyane hun karun chhun’ [ इति महाहङ्काररूपं तमः ] evA paradravyanA kartRutvanA mahA ahankArarUp agnAnAndhakAr — [ ननु उच्चकैः दुर्वारं ] ke je atyant durnivAr chhe te — [ आसंसारतः एव धावति ] anAdi sansArathI chAlyo Ave chhe. AchArya kahe chhe ke [ अहो ] aho! [ भूतार्थपरिग्रहेण ] paramArthanayanun arthAt shuddhadravyArthik abhedanayanun grahaN karavAthI [ यदि ] jo [ तत् एकवारं विलयं व्रजेत् ] te ek vAr paN nAsh pAme [ तत् ] to [ ज्ञानघनस्य आत्मनः ] gnAnaghan AtmAne [ भूयः ] pharI [ बन्धनम् किं भवेत् ] bandhan kem thAy? (jIv gnAnaghan chhe mATe yathArtha gnAn thayA pachhI gnAn kyAn jatun rahe? na jAy. ane jo gnAn na jAy to pharI agnAnathI bandh kyAthi thAy? kadI na thAy.)
bhAvArtha — ahIn tAtparya em chhe ke — agnAn to anAdinun ja chhe parantu paramArthanayanA grahaNathI, darshanamohano nAsh thaIne, ek vAr yathArtha gnAn thaIne kShAyik samyaktva Upaje to pharI mithyAtva na Ave. mithyAtva nahi AvatAn mithyAtvano bandh paN na thAy. ane mithyAtva gayA pachhI sansAranun bandhan kaI rIte rahe? na ja rahe arthAt mokSha ja thAy em jANavun. 55.
pharIne visheShatAthI kahe chhe —
shlokArtha — [ आत्मा ] AtmA to [ सदा ] sadA [ आत्मभावान् ] potAnA bhAvone [ करोति ] kare chhe ane [ परः ] paradravya [ परभावान् ] paranA bhAvone kare chhe; [ हि ] kAraN ke [ आत्मनः भावाः ] potAnA bhAvo chhe te to [ आत्मा एव ] pote ja chhe ane [ परस्य ते ] paranA bhAvo chhe te [ परः एव ] par ja chhe (e niyam chhe.). 56.
(paradravyanA kartAkarmapaNAnI mAnyatAne agnAn kahIne em kahyun ke je evun mAne te mithyAdraShTi chhe; tyAn AshankA Upaje chhe ke — A mithyAtvAdi bhAvo shI vastu chhe? jo temane jIvanA pariNAm kahevAmAn Ave to pahelAn rAgAdi bhAvone pudgalanA pariNAm kahyA hatA te kathan sAthe virodh Ave chhe; ane jo pudgalanA pariNAm kahevAmAn Ave to jemanI sAthe jIvane kAI prayojan nathI temanun phaL jIv kem pAme? A AshankA dUr karavAne have gAthA kahe chhe — )