Samaysar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 108.

< Previous Page   Next Page >


Page 190 of 642
PDF/HTML Page 221 of 673

 

samayasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-
जह राया ववहारा दोसगुणुप्पादगो त्ति आलविदो ।
तह जीवो ववहारा दव्वगुणुप्पादगो भणिदो ।।१०८।।
यथा राजा व्यवहारात् दोषगुणोत्पादक इत्यालपितः ।
तथा जीवो व्यवहारात् द्रव्यगुणोत्पादको भणितः ।।१०८।।

यथा लोकस्य व्याप्यव्यापकभावेन स्वभावत एवोत्पद्यमानेषु गुणदोषेषु व्याप्यव्यापक- भावाभावेऽपि तदुत्पादको राजेत्युपचारः, तथा पुद्गलद्रव्यस्य व्याप्यव्यापकभावेन स्वभावत एवोत्पद्यमानेषु गुणदोषेषु व्याप्यव्यापकभावाभावेऽपि तदुत्पादको जीव इत्युपचारः ।

guNadoShautpAdak kahyo jyam bhUpane vyavahArathI,
tyam dravyaguNautpannakartA jIv kahyo vyavahArathI. 108.

gAthArtha — [ यथा ] jem [ राजा ] rAjAne [ दोषगुणोत्पादकः इति ] prajAnA doSh ane guNano utpanna karanAr [ व्यवहारात् ] vyavahArathI [ आलपितः ] kahyo chhe, [ तथा ] tem [ जीवः ] jIvane [ द्रव्यगुणोत्पादकः ] pudgaladravyanAn dravya-guNano utpanna karanAr [ व्यवहारात् ] vyavahArathI [ भणितः ] kahyo chhe.

TIkA — jem prajAnA guNadoShone ane prajAne vyApyavyApakabhAv hovAne lIdhe sva- bhAvathI ja (prajAnA potAnA bhAvathI ja) te guNadoShonI utpatti thatAn — joke te guNadoShone ane rAjAne vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe topaN — ‘temano utpAdak rAjA chhe’ evo upachAr karavAmAn Ave chhe; tevI rIte pudgaladravyanA guNadoShone ane pudgaladravyane vyApyavyApakabhAv hovAne lIdhe sva-bhAvathI ja (pudgaladravyanA potAnA bhAvathI ja) te guNadoShonI utpatti thatAn — joke te guNadoShone ane jIvane vyApyavyApakabhAvano abhAv chhe topaN — ‘temano utpAdak jIv chhe’ evo upachAr karavAmAn Ave chhe.

bhAvArtha — jagatamAn kahevAy chhe ke jevo rAjA tevI prajA. Am kahIne prajAnA guNadoShano utpanna karanAr rAjAne kahevAmAn Ave chhe. evI ja rIte pudgaladravyanA guNadoShano utpanna karanAr jIvane kahevAmAn Ave chhe. paramArthadraShTie jotAn e satya nathI, upachAr chhe.

have AgaLanI gAthAnI sUchanikArUp kAvya kahe chhe —

190