kahAnajainashAstramALA ]
अयं खल्वात्मा न गृह्णाति, न परिणमयति, नोत्पादयति, न करोति, न बध्नाति, व्याप्य- व्यापकभावाभावात्, प्राप्यं विकार्यं निर्वर्त्यं च पुद्गलद्रव्यात्मकं कर्म । यत्तु व्याप्यव्यापक- भावाभावेऽपि प्राप्यं विकार्यं निर्वर्त्यं च पुद्गलद्रव्यात्मकं कर्म गृह्णाति परिणमयति उत्पादयति करोति बध्नाति चात्मेति विकल्पः स किलोपचारः ।
कथमिति चेत् —
have kahe chhe ke uparanA hetuthI Am Tharyun —
gAthArtha — [ आत्मा ] AtmA [ पुद्गलद्रव्यम् ] pudgaladravyane [ उत्पादयति ] upajAve chhe, [ करोति च ] kare chhe, [ बध्नाति ] bAndhe chhe, [ परिणामयति ] pariNamAve chhe [ च ] ane [ गृह्णाति ] grahaN kare chhe — e [ व्यवहारनयस्य ] vyavahAranayanun [ वक्तव्यम् ] kathan chhe.
TIkA — A AtmA kharekhar, vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe, prApya, vikArya ane nirvartya – evA pudgaladravyAtmak ( – pudgaladravyasvarUp) karmane grahato nathI, pariNamAvato nathI, upajAvato nathI, karato nathI, bAndhato nathI; ane vyApyavyApakabhAvano abhAv hovA chhatAn paN, ‘‘prApya, vikArya ane nirvartya – evA pudgaladravyAtmak karmane AtmA grahe chhe, pariNamAve chhe, upajAve chhe, kare chhe ane bAndhe chhe’’ evo je vikalpa te kharekhar upachAr chhe.
bhAvArtha — vyApyavyApakabhAv vinA kartAkarmapaNun kahevun te upachAr chhe; mATe AtmA pudgaladravyane grahe chhe, pariNamAve chhe, upajAve chhe, ityAdi kahevun te upachAr chhe.
have pUchhe chhe ke e upachAr kaI rIte chhe? teno uttar draShTAntathI kahe chhe —