एव भावः स्यात्, तस्मिंस्तु सति स्वपरयोरेकत्वाध्यासेन ज्ञानमात्रात्स्वस्मात्प्रभ्रष्टः पराभ्यां रागद्वेषाभ्यां सममेकीभूय प्रवर्तिताहङ्कारः स्वयं किलैषोऽहं रज्ये रुष्यामीति रज्यते रुष्यति च; तस्मादज्ञानमयभावादज्ञानी परौ रागद्वेषावात्मानं कुर्वन् करोति कर्माणि ।
ज्ञानिनस्तु सम्यक्स्वपरविवेकेनात्यन्तोदितविविक्तात्मख्यातित्वाद्यस्मात् ज्ञानमय एव भावः
स्यात्, तस्मिंस्तु सति स्वपरयोर्नानात्वविज्ञानेन ज्ञानमात्रे स्वस्मिन्सुनिविष्टः पराभ्यां रागद्वेषाभ्यां पृथग्भूततया स्वरसत एव निवृत्ताहङ्कारः स्वयं किल केवलं जानात्येव, न रज्यते, न च रुष्यति; तस्मात् ज्ञानमयभावात् ज्ञानी परौ रागद्वेषावात्मानमकुर्वन्न करोति कर्माणि ।
AtmAnI khyAti atyant asta thaI gaI hovAthI, agnAnamay bhAv ja hoy chhe, ane te hotAn (hovAthI), svaparanA ekatvanA adhyAsane lIdhe gnAnamAtra evA potAmAnthI (AtmasvarUpamAnthI) bhraShTa thayelo, par evA rAgadveSh sAthe ek thaIne jene ahankAr pravartyo chhe evo pote ‘A hun kharekhar rAgI chhun, dveShI chhun (arthAt A hun rAg karun chhun, dveSh karun chhun)’ em (mAnato thako) rAgI ane dveShI thAy chhe; tethI agnAnamay bhAvane lIdhe agnAnI potAne par evA rAgadveSharUp karato thako karmone kare chhe.
gnAnIne to, samyak prakAre svaparanA vivek vaDe bhinna AtmAnI khyAti atyant uday pAmI hovAthI, gnAnamay bhAv ja hoy chhe, ane te hotAn, svaparanA nAnAtvanA vignAnane lIdhe gnAnamAtra evA potAmAn suniviShTa (samyak prakAre sthiti) thayelo, par evA rAgadveShathI pRuthagbhUtapaNAne ( bhinnapaNAne) lIdhe nijarasathI ja jene ahankAr nivRutta thayo chhe evo pote kharekhar kevaL jANe ja chhe, rAgI ane dveShI thato nathI (arthAt rAg ane dveSh karato nathI); tethI gnAnamay bhAvane lIdhe gnAnI potAne par evA rAgadveSharUp nahi karato thako karmone karato nathI.
bhAvArtha — A AtmAne krodhAdik mohanIy karmanI prakRitino (arthAt rAgadveShano) uday AvatAn, potAnA upayogamAn teno rAgadveSharUp malin svAd Ave chhe. agnAnIne svaparanun bhedagnAn nahi hovAthI te em mAne chhe ke ‘‘A rAgadveSharUp malin upayog chhe te ja mArun svarUp chhe — te ja hun chhun’’. Am rAgadveShamAn ahambuddhi karato agnAnI potAne rAgIdveShI kare chhe; tethI te karmone kare chhe. A pramANe agnAnamay bhAvathI karmabandh thAy chhe.
gnAnIne bhedagnAn hovAthI te em jANe chhe ke ‘‘gnAnamAtra shuddha upayog chhe te ja mArun svarUp chhe — te ja hun chhun; rAgadveSh chhe te karmano ras chhe — mArun svarUp nathI’’. Am rAgadveShamAn ahambuddhi nahi karato gnAnI potAne rAgIdveShI karato nathI, kevaL gnAtA ja rahe chhe; tethI te
204