216
यः किल जीवे बद्धं कर्मेति यश्च जीवेऽबद्धं कर्मेति विकल्पः स द्वितयोऽपि हि नयपक्षः । य एवैनमतिक्रामति स एव सकलविकल्पातिक्रान्तः स्वयं निर्विकल्पैकविज्ञानघनस्वभावो भूत्वा साक्षात्समयसारः सम्भवति । तत्र यस्तावज्जीवे बद्धं कर्मेति विकल्पयति स जीवेऽबद्धं कर्मेति एकं पक्षमतिक्रामन्नपि न विकल्पमतिक्रामति; यस्तु जीवेऽबद्धं कर्मेति विकल्पयति सोऽपि जीवे बद्धं कर्मेत्येकं पक्षमतिक्रामन्नपि न विकल्पमतिक्रामति; यः पुनर्जीवे बद्धमबद्धं च कर्मेति विकल्पयति स तु तं द्वितयमपि पक्षमनतिक्रामन् न विकल्पमतिक्रामति । ततो य एव समस्तनयपक्षमतिक्रामति स एव समस्तं विकल्पमतिक्रामति । य एव समस्तं विकल्पमतिक्रामति स एव समयसारं विन्दति ।
यद्येवं तर्हि को हि नाम नयपक्षसन्न्यासभावनां न नाटयति ?
TIkA — ‘jIvamAn karma baddha chhe’ evo je vikalpa tathA ‘jIvamAn karma abaddha chhe’ evo je vikalpa te banne nayapakSha chhe. je te nayapakShane atikrame chhe ( – oLangI jAy chhe, chhoDe chhe), te ja sakaL vikalpane atikramyo thato pote nirvikalpa, ek vignAnaghanasvabhAvarUp thaIne sAkShAt samayasAr thAy chhe. tyAn (visheSh samajAvavAmAn Ave chhe ke) — je ‘jIvamAn karma baddha chhe’ em vikalpa kare chhe te ‘jIvamAn karma abaddha chhe’ evA ek pakShane atikramato hovA chhatAn vikalpane atikramato nathI; ane je ‘jIvamAn karma abaddha chhe’ em vikalpa kare chhe te paN ‘jIvamAn karma baddha chhe’ evA ek pakShane atikramato hovA chhatAn vikalpane atikramato nathI; vaLI je ‘jIvamAn karma baddha chhe ane abaddha paN chhe’ em vikalpa kare chhe te, te banne pakShane nahi atikramato thako, vikalpane atikramato nathI. tethI je samasta nayapakShane atikrame chhe te ja samasta vikalpane atikrame chhe; je samasta vikalpane atikrame chhe te ja samayasArane prApta kare chhe — anubhave chhe.
bhAvArtha — jIv karmathI ‘bandhAyo chhe’ tathA ‘nathI bandhAyo’ — e banne nayapakSha chhe. temAnthI koIe bandhapakSha pakaDyo, teNe vikalpa ja grahaN karyo; koIe abandhapakSha pakaDyo, teNe paN vikalpa ja grahaN karyo; ane koIe banne pakSha pakaDyA, teNe paN pakSharUp vikalpanun ja grahaN karyun. parantu evA vikalpone chhoDI je koI paN pakSha na pakaDe te ja shuddha padArthanun svarUp jANI te-rUp samayasArane — shuddhAtmAne — pAme chhe. nayapakSha pakaDavo te rAg chhe, tethI samasta nayapakShane chhoDavAthI vItarAg samayasAr thavAy chhe.
have, ‘jo Am chhe to nayapakShanA tyAganI bhAvanAne kharekhar koN na nachAve?’