ज्ञानगुणस्य हि यावज्जघन्यो भावः तावत् तस्यान्तर्मुहूर्तविपरिणामित्वात् पुनः पुनरन्य- तयास्ति परिणामः । स तु, यथाख्यातचारित्रावस्थाया अधस्तादवश्यम्भाविरागसद्भावात्, बन्धहेतुरेव स्यात् ।
एवं सति कथं ज्ञानी निरास्रव इति चेत् —
gAthArtha — [ यस्मात् तु ] kAraN ke [ ज्ञानगुणः ] gnAnaguN, [ जघन्यात् ज्ञानगुणात् ] jaghanya gnAnaguNane lIdhe [ पुनरपि ] pharIne paN [ अन्यत्वं ] anyapaNe [ परिणमते ] pariName chhe, [ तेन तु ] tethI [ सः ] te (gnAnaguN) [ बन्धकः ] karmano bandhak [ भणितः ] kahevAmAn Avyo chhe.
TIkA — gnAnaguNano jyAn sudhI jaghanya bhAv chhe ( — kShAyopashamik bhAv chhe) tyAn sudhI te (gnAnaguN) antarmuhUrtamAn vipariNAm pAmato hovAthI pharIpharIne tenun anyapaNe pariNaman thAy chhe. te (gnAnaguNanun jaghanya bhAve pariNaman), yathAkhyAtachAritra-avasthAnI nIche avashyambhAvI rAgano sadbhAv hovAthI, bandhanun kAraN ja chhe.
bhAvArtha — kShAyopashamik gnAn ek gney par antarmuhUrta ja thambhe chhe, pachhI avashya anya gneyane avalambe chhe; svarUpamAn paN te antarmuhUrta ja TakI shake chhe, pachhI vipariNAm pAme chhe. mATe em anumAn paN thaI shake chhe ke samyagdraShTi AtmA savikalpa dashAmAn ho ke nirvikalpa anubhavadashAmAn ho — yathAkhyAtachAritra-avasthA thayA pahelAn tene avashya rAgabhAvano sadbhAv hoy chhe; ane rAg hovAthI bandh paN thAy chhe. mATe gnAnaguNanA jaghanya bhAvane bandhano hetu kahevAmAn Avyo chhe.
have vaLI pharI pUchhe chhe ke — jo Am chhe (arthAt gnAnaguNano jaghanya bhAv bandhanun kAraN chhe) to pachhI gnAnI nirAsrav kaI rIte chhe? tenA uttaranI gAthA kahe chhe —
270