kahAnajainashAstramALA ]
यो हि ज्ञानी स बुद्धिपूर्वकरागद्वेषमोहरूपास्रवभावाभावात् निरास्रव एव । किन्तु सोऽपि यावज्ज्ञानं सर्वोत्कृष्टभावेन द्रष्टुं ज्ञातुमनुचरितुं वाऽशक्तः सन् जघन्यभावेनैव ज्ञानं पश्यति जानात्यनुचरति च तावत्तस्यापि, जघन्यभावान्यथानुपपत्त्याऽनुमीयमानाबुद्धिपूर्वककलङ्कविपाक- सद्भावात्, पुद्गलकर्मबन्धः स्यात् । अतस्तावज्ज्ञानं द्रष्टव्यं ज्ञातव्यमनुचरितव्यं च यावज्ज्ञानस्य यावान् पूर्णो भावस्तावान् दृष्टो ज्ञातोऽनुचरितश्च सम्यग्भवति । ततः साक्षात् ज्ञानीभूतः सर्वथा निरास्रव एव स्यात् ।
gAthArtha — [ यत् ] kAraN ke [ दर्शनज्ञानचारित्रं ] darshan-gnAn-chAritra [ जघन्यभावेन ] jaghanya bhAve [ परिणमते ] pariName chhe [ तेन तु ] tethI [ ज्ञानी ] gnAnI [ विविधेन ] anek prakAranAn [ पुद्गलकर्मणा ] pudgalakarmathI [ बध्यते ] bandhAy chhe.
TIkA — je kharekhar gnAnI chhe te, buddhipUrvak (ichchhApUrvak) rAgadveShamoharUpI AsravabhAvono tene abhAv hovAthI, nirAsrav ja chhe. parantu tyAn eTalun visheSh chhe ke — te gnAnI jyAn sudhI gnAnane sarvotkRuShTa bhAve dekhavAne, jANavAne ane AcharavAne ashakta vartato thako jaghanya bhAve ja gnAnane dekhe chhe, jANe chhe ane Achare chhe tyAn sudhI tene paN, jaghanya bhAvanI anyathA anupapatti vaDe (arthAt jaghanya bhAv anya rIte nahi banato hovAne lIdhe) jenun anumAn thaI shake chhe evA abuddhipUrvak karmakalankanA vipAkano sadbhAv hovAthI, pudgalakarmano bandh thAy chhe. mATe tyAn sudhI gnAnane dekhavun, jANavun ane Acharavun ke jyAn sudhImAn gnAnano jevaDo pUrNa bhAv chhe tevaDo dekhavAmAn, jANavAmAn ane AcharavAmAn barAbar AvI jAy. tyArathI sAkShAt gnAnI thayo thako (AtmA) sarvathA nirAsrav ja hoy chhe.
bhAvArtha — gnAnIne buddhipUrvak (agnAnamay) rAgadveShamohano abhAv hovAthI gnAnI nirAsrav ja chhe. parantu jyAn sudhI kShAyopashamik gnAn chhe tyAn sudhI te gnAnI gnAnane sarvotkRuShTa