रागद्वेषमोहा न सन्ति सम्यग्दृष्टेः, सम्यग्दृष्टित्वान्यथानुपपत्तेः । तदभावे न तस्य द्रव्य- प्रत्ययाः पुद्गलकर्महेतुत्वं बिभ्रति, द्रव्यप्रत्ययानां पुद्गलकर्महेतुत्वस्य रागादिहेतुत्वात् । ततो हेतुहेत्वभावे हेतुमदभावस्य प्रसिद्धत्वात् ज्ञानिनो नास्ति बन्धः ।
gAthArtha — [ रागः ] rAg, [ द्वेषः ] dveSh [ च मोहः ] ane moh — [ आस्रवाः ] e Asravo [ सम्यग्दृष्टेः ] samyagdraShTine [ न सन्ति ] nathI [ तस्मात् ] tethI [ आस्रवभावेन विना ] AsravabhAv vinA [ प्रत्ययाः ] dravyapratyayo [ हेतवः ] karmabandhanAn kAraN [ न भवन्ति ] thatA nathI.
[ चतुर्विकल्प हेतुः ] (mithyAtvAdi) chAr prakAranA hetuo [ अष्टविकल्पस्य ] ATh prakAranAn karmonAn [ कारणं ] kAraN [ भणितम् ] kahevAmAn AvyA chhe, [ च ] ane [ तेषाम् अपि ] temane paN [ रागादयः ] (jIvanA) rAgAdi bhAvo kAraN chhe; [ तेषाम् अभावे ] tethI rAgAdi bhAvonA abhAvamAn [ न बध्यन्ते ] karma bandhAtAn nathI. (mATe samyagdraShTine bandh nathI.)
TIkA — samyagdraShTine rAgadveShamoh nathI kAraN ke samyagdraShTipaNAnI anyathA anupapatti chhe (arthAt rAgadveShamohanA abhAv vinA samyagdraShTipaNun banI shakatun nathI); rAgadveShamohanA abhAvamAn tene (samyagdraShTine) dravyapratyayo pudgalakarmanun (arthAt pudgalakarmanA bandhananun) hetupaNun dhAratA nathI kAraN ke dravyapratyayone pudgalakarmanA hetupaNAnA hetuo rAgAdik chhe; mATe hetunA hetunA abhAvamAn hetumAnano (arthAt kAraNanun je kAraN tenA abhAvamAn kAryano) abhAv prasiddha hovAthI gnAnIne bandh nathI.
bhAvArtha — ahIn, rAgadveShamohanA abhAv vinA samyagdraShTipaNun hoI shake nahi evo avinAbhAvI niyam kahyo tyAn mithyAtvasambandhI rAgAdikano abhAv samajavo. mithyAtvasambandhI rAgAdikane ja ahIn rAgAdik gaNavAmAn AvyA chhe. samyagdraShTi thayA pachhI k kchAritramohasambandhI rAg rahe chhe tene ahIn gaNyo nathI; te gauN chhe. A rIte samyagdraShTine bhAvAsravano arthAt rAgadveShamohano abhAv chhe. dravyAsravone bandhanA hetu thavAmAn hetubhUt evA rAgadveShamohano samyagdraShTine abhAv hovAthI dravyAsravo bandhanA hetu thatA nathI, ane dravyAsravo bandhanA hetu nahi thatA hovAthI samyagdraShTine – gnAnIne – bandh thato nathI.
278