kahAnajainashAstramALA ]
रन्तर्दारुणदारणेन परितो ज्ञानस्य रागस्य च ।
शुद्धज्ञानघनौघमेकमधुना सन्तो द्वितीयच्युताः ।।१२६।।
A pramANe (gnAnanun ane krodhAdik tem ja karma-nokarmanun) bhedavignAn bhalI rIte siddha thayun.
bhAvArtha — upayog to chaitanyanun pariNaman hovAthI gnAnasvarUp chhe ane krodhAdi bhAvakarma, gnAnAvaraNAdi dravyakarma, sharIrAdi nokarma — e badhay pudgaladravyanA pariNAm hovAthI jaD chhe; temane ane gnAnane pradeshabhed hovAthI atyant bhed chhe. mATe upayogamAn krodhAdik, karma tathA nokarma nathI ane krodhAdikamAn, karmamAn tathA nokarmamAn upayog nathI. A rIte temane pAramArthik AdhArAdheyasambandh nathI; darek vastune potapotAnun AdhArAdheyapaNun potapotAmAn ja chhe. mATe upayog upayogamAn ja chhe, krodh krodhamAn ja chhe. A rIte bhedavignAn barAbar siddha thayun. (bhAvakarma vagereno ane upayogano bhed jANavo te bhedavignAn chhe.)
have A arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe —
shlokArtha — [ चैद्रूप्यं जडरूपतां च दधतोः ज्ञानस्य रागस्य च ] chidrUpatA (chaitanyarUpatA) dharatun gnAn ane jaDarUpatA dharato rAg — [ द्वयोः ] e banneno, [ अन्तः ] antarangamAn [ दारुण- दारणेन ] dAruN vidAraN vaDe (arthAt bhed pADavAnA ugra abhyAs vaDe), [ परितः विभागं कृत्वा ] chotaraphathI vibhAg karIne ( — samasta prakAre bannene judAn karIne — ), [ इदं निर्मलम् भेदज्ञानम् उदेति ] A nirmaL bhedagnAn uday pAmyun chhe; [ अधुना ] mATe have [ एकम् शुद्ध-ज्ञानघन- ओघम् अध्यासिताः ] ek shuddha vignAnaghananA punjamAn sthit ane [ द्वितीय-च्युताः ] bIjAthI eTale rAgathI rahit evA [ सन्तः ] he satpuruSho! [ मोदध्वम् ] tame mudit thAo.
bhAvArtha — gnAn to chetanAsvarUp chhe ane rAgAdik pudgalavikAr hovAthI jaD chhe; parantu agnAnathI, jANe ke gnAn paN rAgAdirUp thaI gayun hoy em bhAse chhe arthAt gnAn ane rAgAdik banne ekarUp – jaDarUp – bhAse chhe. jyAre antarangamAn gnAn ane rAgAdino bhed pADavAno tIvra abhyAs karavAthI bhedagnAn pragaT thAy chhe tyAre em jaNAy chhe ke gnAnano svabhAv to mAtra jANavAno ja chhe, gnAnamAn je rAgAdikanI kaluShatA — AkuLatArUp sankalpa- vikalpa — bhAse chhe te sarva pudgalavikAr chhe, jaD chhe. Am gnAn ane rAgAdikanA bhedano