kahAnajainashAstramALA ]
द्रव्यमेव कलयन्ति ये तु ते ।
शुद्धबोधविधुरान्धबुद्धयः ।।२२१।।
have A ja artha draDh karavAne ane AgaLanA kathananI sUchanA karavAne kAvya kahe chhe —
shlokArtha — [ये तु राग-जन्मनि परद्रव्यम् एव निमित्ततां कलयन्ति] jeo rAganI utpattimAn paradravyanun ja nimittapaNun (kAraNapaNun) mAne chhe, (potAnun kAI kAraNapaNun mAnatA nathI,) [ते शुद्ध-बोध-विधुर-अन्ध-बुद्धयः] teo — jemanI buddhi shuddhagnAnarahit andh chhe evA (arthAt jemanI buddhi shuddhanayanA viShayabhUt shuddha AtmasvarUpanA gnAnathI rahit andh chhe evA) — [मोह-वाहिनीं न हि उत्तरन्ति] mohanadIne UtarI shakatA nathI.
bhAvArtha — shuddhanayano viShay AtmA anant shaktivALo, chaitanyachamatkAramAtra, nitya, abhed, ek chhe. te potAnA ja aparAdhathI rAgadveSharUpe pariName chhe. evun nathI ke jem nimittabhUt paradravya pariNamAve tem AtmA pariName chhe ane temAn AtmAno kAI puruShArtha ja nathI. Avun AtmAnA svarUpanun gnAn jemane nathI teo em mAne chhe ke paradravya AtmAne jem pariNamAve tem AtmA pariName chhe. Avun mAnanArA moharUpI nadIne UtarI shakatA nathI (athavA mohanI senAne harAvI shakatA nathI), temane rAgadveSh maTatA nathI; kAraN ke rAgadveSh karavAmAn jo potAno puruShArtha hoy to ja temane maTADavAmAn paN hoy, parantu jo paranA karAvyA ja rAgadveSh thatA hoy to par to rAgadveSh karAvyA ja kare, tyAn AtmA temane kyAthi maTADI shake? mATe, rAgadveSh potAnA karyA thAy chhe ane potAnA maTADyA maTe chhe — em kathanchit
mAnavun te samyaggnAn chhe. 221.
sparsha, ras, gandh, varNa ane shabdAdirUpe pariNamatAn pudgalo AtmAne kAI kahetAn nathI ke ‘tu amane jAN’, ane AtmA paN potAnA sthAnathI chhUTIne temane jANavA jato nathI. banne taddan svatantrapaNe potapotAnA svabhAvathI ja pariName chhe. Am AtmA par pratye udAsIn ( – sambandh vinAno, taTastha) chhe, topaN agnAnI jIv sparshAdikane sArAn-narasAn mAnIne rAgIdveShI thAy chhe te tenun agnAn chhe. — AvA arthanI gAthAo have kahe chhe —