kahAnajainashAstramALA ]
तुच्छीभूय पशुः प्रणश्यति चिदाकारान् सहार्थैर्वमन् ।
त्यक्तार्थोऽपि न तुच्छतामनुभवत्याकारकर्षी परान् ।।२५५।।
सीदत्येव न किञ्चनापि कलयन्नत्यन्ततुच्छः पशुः ।
पूर्णस्तिष्ठति बाह्यवस्तुषु मुहुर्भूत्वा विनश्यत्स्वपि ।।२५६।।
shlokArtha — [पशुः] pashu arthAt sarvathA ekAntavAdI agnAnI, [स्वक्षेत्रस्थितये पृथग्विध - परक्षेत्र - स्थित - अर्थ - उज्झनात्] svakShetramAn rahevA mATe judA judA parakShetramAn rahelA gney padArthone chhoDavAthI, [अर्थैः सह चिद् - आकारान् वमन्] gney padArthonI sAthe chaitanyanA AkArone paN vamI nAkhato thako (arthAt gney padArthonA nimitte chaitanyamAn je AkAro thAy chhe temane paN chhoDI deto thako) [तुच्छीभूय] tuchchha thaIne [प्रणश्यति] nAsh pAme chhe; [स्याद्वादी तु] ane syAdvAdI to [स्वधामनि वसन्] svakShetramAn raheto, [परक्षेत्रे नास्तितां विदन्] parakShetramAn potAnun nAstitva jANato thako, [त्यक्त - अर्थः अपि] (parakShetramAn rahelA) gney padArthone chhoDatAn chhatAn [परान् आकारकर्षी] te par padArthomAnthI chaitanyanA AkArone khenchato hovAthI (arthAt gney padArthonA nimitte thatA chaitanyanA AkArone chhoDato nahi hovAthI) [तुच्छताम् अनुभवति न] tuchchhatA pAmato nathI.
bhAvArtha — ‘parakShetramAn rahelA gney padArthonA AkAre chaitanyanA AkAro thAy chhe temane jo hun potAnA karIsh to svakShetramAn ja rahevAne badale parakShetramAn paN vyApI jaIsh’ em mAnIne agnAnI ekAntavAdI parakShetramAn rahelA gney padArthonI sAthe sAthe chaitanyanA AkArone paN chhoDI de chhe; e rIte pote chaitanyanA AkAro rahit tuchchha thAy chhe, nAsh pAme chhe. syAdvAdI to svakShetramAn raheto, parakShetramAn potAnI nAstitA jANato thako, gney padArthone chhoDatAn chhatAn chaitanyanA AkArone chhoDato nathI; mATe te tuchchha thato nathI, nAsh pAmato nathI.
A pramANe parakShetranI apekShAthI nAstitvano bhang kahyo. 255. (have navamA bhanganA kaLasharUpe kAvya kahevAmAn Ave chhe — )
shlokArtha — [पशुः] pashu arthAt ekAntavAdI agnAnI, [पूर्व - आलम्बित - बोध्यनाश - समये