सीदत्येव बहिः पतन्तमभितः पश्यन्पुमांसं पशुः ।
स्तिष्ठत्यात्मनिखातबोध्यनियतव्यापारशक्तिर्भवन् ।।२५४।।
paradravyomAn vishrAm kare chhe; [स्याद्वादी तु] ane syAdvAdI to, [समस्तवस्तुषु परद्रव्यात्मना नास्तितां जानन्] samasta vastuomAn paradravyasvarUpe nAstitva jANato thako, [निर्मल - शुद्ध - बोध - महिमा] jeno shuddha- gnAnamahimA nirmaL chhe evo vartato thako, [स्वद्रव्यम् एव आश्रयेत्] svadravyano ja Ashray kare chhe.
bhAvArtha — ekAntavAdI AtmAne sarvadravyamay mAnIne, AtmAmAn je paradravya - apekShAe nAstitva chhe teno lop kare chhe; ane syAdvAdI to sarva padArthomAn paradravya - apekShAe nAstitva mAnIne nij dravyamAn rame chhe.
A pramANe paradravya - apekShAthI nAstitvano ( – asatpaNAno) bhang kahyo. 253.
(have sAtamA bhanganA kaLasharUpe kAvya kahevAmAn Ave chhe — )
shlokArtha — [पशुः] pashu arthAt sarvathA ekAntavAdI agnAnI, [भिन्न - क्षेत्र - निषण्ण - बोध्य - नियत - व्यापार - निष्ठः] bhinna kShetramAn rahelA gneyapadArthomAn je gneyagnAyakasambandharUp nishchit vyApAr temAn pravartato thako, [पुमांसम् अभितः बहिः पतन्तम् पश्यन्] AtmAne samastapaNe bahAr (parakShetramAn) paDato dekhIne ( – svakShetrathI AtmAnun astitva nahi mAnIne) [सदा सीदति एव] sadA nAsh pAme chhe; [स्याद्वादवेदी पुनः] ane syAdvAdano jANanAr to, [स्वक्षेत्र - अस्तितया निरुद्ध - रभसः] svakShetrathI astipaNAne lIdhe jeno veg rokAyelo chhe evo thayo thako (arthAt svakShetramAn vartato thako), [आत्म - निखात - बोध्य - नियत - व्यापार - शक्तिः भवन्] AtmAmAn ja AkArarUp thayelAn gneyomAn nishchit vyApAranI shaktivALo thaIne, [तिष्ठति] Take chhe — jIve chhe ( — naShTa thato nathI).
bhAvArtha — ekAntavAdI bhinna kShetramAn rahelA gney padArthone jANavAnA kAryamAn pravartatAn AtmAne bahAr paDato ja mAnIne, (svakShetrathI astitva nahi mAnIne,) potAne naShTa kare chhe; ane syAdvAdI to, ‘parakShetramAn rahelAn gneyone jANatAn potAnA kShetramAn rahelo AtmA svakShetrathI astitva dhAre chhe’ em mAnato thako TakI rahe chhe — nAsh pAmato nathI.
A pramANe svakShetrathI astitvano bhang kahyo. 254. (have AThamA bhanganA kaLasharUpe kAvya kahevAmAn Ave chhe — )
602