प्रोन्मग्न एष भगवानवबोधसिन्धुः ।।३२।।
tethī ‘have tenā vītarāg vignānarūp shāntarasamān ekīvakhate sarva lok magna thāo’ em āchārye preraṇā karī chhe. athavā evo paṇ artha chhe ke jyāre ātmānun agnān dūr thāy tyāre kevaḷagnān pragaṭ thāy ane kevaḷagnān pragaṭ thatān samasta lokamān rahelā padārtho ekīvakhate ja gnānamān āvī jhaḷake chhe tene sarva lok dekho. 32.
ā rīte ā samayaprābhr̥utagranthanī ātmakhyāti nāmanī ṭīkāmān ṭīkākāre pūrvaraṅgasthaḷ kahyun.
ahīn ṭīkākārano evo āshay chhe ke ā granthane alaṅkārathī nāṭakarūpe varṇavyo chhe. nāṭakamān pahelān raṅgabhūmi rachavāmān āve chhe. tyān jonārān nāyak tathā sabhā hoy chhe ane nr̥itya (nāṭya, nāṭak) karanārā hoy chhe ke jeo anek svāṅg dhāre chhe tathā shr̥uṅgārādik āṭh rasanun rūp batāve chhe. tyān shr̥uṅgār, hāsya, raudra, karuṇā, vīr, bhayānak, bībhatsa ane adbhut — e āṭh ras chhe te laukik ras chhe; nāṭakamān temano ja adhikār chhe. navamo shāntaras chhe te alaukik chhe; nr̥ityamān teno adhikār nathī. ā rasonā sthāyī bhāv, sāttvik bhāv, anubhāvī bhāv, vyabhichārī bhāv ane temanī draṣhṭi ādinun varṇan rasagranthomān chhe tyānthī jāṇavun. ane sāmānyapaṇe rasanun e svarūp chhe ke gnānamān je gney āvyun temān gnān tadākār thayun, temān puruṣhano bhāv līn thaī jāy ane anya gneyanī ichchhā na rahe te ras chhe. te āṭh rasanun rūp nr̥ityamān nr̥itya karanārā batāve chhe; ane temanun varṇan karatān kavīshvar jyāre anya rasane anya rasanī samān karīne paṇ varṇan kare chhe tyāre anya rasano anya ras aṅgabhūt thavāthī tathā anyabhāv rasonun aṅg hovāthī, rasavat ādi alaṅkārathī tene nr̥ityanā rūpe varṇavavāmān āve chhe.
ahīn pratham raṅgabhūmisthaḷ kahyun. tyān jonārā to samyagdraṣhṭi puruṣh chhe tem ja bījā mithyādraṣhṭi puruṣhonī sabhā chhe, temane batāve chhe. nr̥itya karanārā jīv-ajīv padārtha chhe ane bannenun ekapaṇun, kartākarmapaṇun ādi temanā svāṅg chhe. temān teo paraspar anekarūp thāy chhe, — āṭh rasarūp thaī pariṇame chhe, te nr̥itya chhe. tyān samyagdraṣhṭi jonār jīv-ajīvanā bhinna svarūpane jāṇe chhe; te to ā sarva svāṅgone karmakr̥ut jāṇī shānt rasamān ja magna chhe ane mithyādraṣhṭi jīv-ajīvano bhed nathī jāṇatā tethī ā svāṅgone ja sāchā jāṇī emān līn thaī jāy chhe. temane samyagdraṣhṭi yathārtha svarūp batāvī, temano bhram maṭāḍī, shānt
84