द्यनन्तपूर्वापरीभूतावयवैकसंसरणलक्षणक्रियारूपेण क्रीडत्कर्मैव जीवः कर्मणोऽतिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः स्वयमुपलभ्यमानत्वात् । न खलु तीव्रमन्दानुभवभिद्यमानदुरन्तरागरस- निर्भराध्यवसानसन्तानो जीवस्ततोऽतिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः स्वयमुपलभ्य- मानत्वात् । न खलु नवपुराणावस्थादिभेदेन प्रवर्तमानं नोकर्म जीवः शरीरादतिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः स्वयमुपलभ्यमानत्वात् । न खलु विश्वमपि पुण्यपापरूपेणाक्रामन्
कर्मविपाको जीवः शुभाशुभभावादतिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः स्वयमुपलभ्य- मानत्वात् । न खलु सातासातरूपेणाभिव्याप्तसमस्ततीव्रमन्दत्वगुणाभ्यां भिद्यमानः कर्मानुभवो जीवः सुखदुःखातिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः स्वयमुपलभ्यमानत्वात् । न खलु मज्जिताव-
दुभयात्मकत्वादात्मकर्मोभयं जीवः कार्त्स्न्यतः कर्मणोऽतिरिक्तत्वेनान्यस्य चित्स्वभावस्य विवेचकैः
bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo pratyakṣha chaitanyabhāvane judo anubhave chhe. 1. anādi jeno pūrva avayav chhe ane anant jeno bhaviṣhyano avayav chhe evī je ek sansaraṇarūp kriyā te-rūpe krīḍā karatun karma chhe te paṇ jīv nathī kāraṇ ke karmathī judo anya chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo tene pratyakṣha anubhave chhe. 2. tīvra-mand anubhavathī bhedarūp thatān, durant rāgarasathī bharelān adhyavasānonī santati paṇ jīv nathī kāraṇ ke te santatithī anya judo chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo tene pratyakṣha anubhave chhe. 3. navī purāṇī avasthādikanā bhedathī pravartatun je nokarma te paṇ jīv nathī kāraṇ ke sharīrathī anya judo chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo tene pratyakṣha anubhave chhe. 4. samasta jagatane puṇyapāparūpe vyāpato karmano vipāk chhe te paṇ jīv nathī kāraṇ ke shubhāshubh bhāvathī anya judo chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo pote tene pratyakṣha anubhave chhe. 5. shātā-ashātārūpe vyāpta je samasta tīvramandapaṇārūp guṇo te vaḍe bhedarūp thato je karmano anubhav te paṇ jīv nathī kāraṇ ke sukh-duḥkhathī judo anya chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo pote tene pratyakṣha anubhave chhe. 6. shikhaṇḍanī jem ubhayātmakapaṇe maḷelān je ātmā ane karma te banne maḷelān paṇ jīv nathī kāraṇ ke samastapaṇe (sampūrṇapaṇe) karmathī judo anya chaitanyasvabhāvarūp jīv bhedagnānīo vaḍe svayam upalabhyamān chhe arthāt teo pote tene pratyakṣha anubhave chhe. 7. arthakriyāmān samartha evo je karmano sanyog te paṇ jīv nathī kāraṇ ke, āṭh kāṣhṭhanā sanyogathī (-khāṭalāthī) judo
92